THE PROMISE
Maandag 9 oktober naar de film geweest:
The Promise
2016, 133 minuten,
regisseur Terry George
De film
Spannende dramafilm van Terry George (ook de maker van Hotel Rwanda) die zich afspeelt tijdens de Armeense genocide, begin twintigste eeuw. De Armeense apotheker Mikael wil dolgraag studeren voor arts in de kosmopolitische wereldstad Constantinopel. Het ontbreekt hem echter aan geld om zijn droom te kunnen verwezenlijken. Als Mikael zich echter verlooft met de dochter van zijn baas wordt alles anders. Zijn aanstaande schoonvader overhandigt hem de bruidsschat met de boodschap: “Maak eerst je droom waar en los dan je trouwbelofte aan mijn dochter in!”
Hij vertrekt naar Constantinopel en ontmoet de mooie en charismatische Ana, die een relatie heeft met een Amerikaanse persfotograaf die naar het land is gekomen om de politieke situatie te verslaan. Tussen beide mannen ontstaat grote rivaliteit. Ondertussen besluit de Ottomaanse overheid om zich bij het Duitse keizerrijk aan te sluiten. Als gevolg daarvan worden de Armeniërs in het land op grote schaal gearresteerd en gedeporteerd. Mikael weet dat hij terug moet naar zijn dorp om zijn familie te beschermen en zijn belofte in te lossen.
De historische werkelijkheid
De Armeense genocide, door Armeniërs traditioneel aangeduid met Medz Yeghern ofwel De Grote Misdaad, is de naam voor de volkerenmoord gepleegd op tussen de 1 en 1,5 miljoen Armeniërs in het Ottomaanse Rijk ten tijde van het regime van de Jonge Turken. De startdatum is 24 april 
1915, de dag dat de Ottomaanse autoriteiten ongeveer 250 Armeense intellectuelen en leiders van de gemeenschap in Constantinopel hebben opgepakt en gearresteerd. De genocide werd tijdens en na de Eerste Wereldoorlog in twee fases uitgevoerd: het grootschalig doden van de weerbare mannelijke bevolking door middel van massamoord en onderwerping van het leger van dienstplichtigen tot dwangarbeid, gevolgd door de deportatie van vrouwen, kinderen, ouderen en zieken die op dodenmarsen moesten tot de Syrische woestijn. De gedeporteerden werden verstoken van voedsel en water en onderworpen aan diefstal, verkrachting en moord. Ook andere inheemse en christelijke etnische groepen werden op dezelfde wijze gericht uitgeroeid door de Ottomaanse regering. Zo spreekt men ook van de Assyrische genocide en de Griekse genocide.
De Armeense genocide wordt gezien als een van de eerste moderne genocides, omdat geleerden wijzen op de georganiseerde wijze waarop de moorden op de Armeniërs werden uitgevoerd en het is de tweede meest bestudeerde geval van genocide na de Holocaust. Robert Fisk stelt in zijn boek “De grote beschavingsoorlog” dat de Armeense genocide een voorloper van de Holocaust was, waarbij ook enkele Duitsers betrokken waren. De nazi’s zouden deze uitroeiings- en verzwijgingstactieken enige decennia later opnieuw toepassen. Winston Churchill waarschuwde herhaaldelijk tegen deze praktijken: “De geschiedenis zal vruchteloos speuren naar het woord ‘Armenië’.” Een deel van de historici, inclusief verschillende Turkse historici, zoals Taner Akçam, Fatma Muge Gocek en Halil Berktay en de vermoorde Hrant Dink, zijn het over het algemeen eens dat een genocide plaatsvond. Een ander deel van de historici, waaronder enkele Westerse historici die gespecialiseerd zijn in de geschiedenis van het Ottomaanse Rijk, zoals Bernard Lewis, Justin McCarthy en Gilles Veinstein, houden het bij deportatie en massamoord van Armeniërs, waarbij vaak etnische zuivering wordt erkend. Zij vinden het echter niet uitermate afwijken van andere totalitaire oorlogssituaties en het niet vergelijkbaar met bijvoorbeeld de Holocaust. De internationale discussie richt zich vooral op wat de precieze definitie van genocide is en wie in deze bepaalt dat ze hier daadwerkelijk van toepassing is.
Turkije, de staat die het Ottomaanse Rijk opvolgde, ontkent dat het woord genocide een goede term is voor de massamoord op Armeniërs die in 1915 begon onder de Ottomaanse heerschappij. In Turkije wordt de genocide dan ook vaak de Armeense kwestie genoemd. Andere landen hebben de massamoord officieel erkend als genocide, een standpunt dat wordt gedeeld door de meeste geleerden en historici.
Voor een uitgebreider verhandeling, zie hier. Of lees De veertig dagen van Musa Dagh van de Oostenrijkse schrijver Franz Werfel, waarvan NRC-correspondent Joost van der Vaart beweerde dat hij hiervoor postuum de Nobelprijs voor de Literatuur zou moeten krijgen. Wat ik wel een terechte claim vind. Een aangrijpende roman met opvallende gelijkenissen met deze film.
De recensie
NRC Handelsblad, 15 juni 2017, Tisha Eetgerink
The Promise is een anomalie in de huidige filmwereld: een buiten de grote studio’s in Hollywood om gemaakte film, die liefst 100 miljoen dollar heeft gekost. Dat bedrag werd in zijn geheel opgebracht door de twee jaar geleden overleden Armeens-Amerikaanse zakenman en filantroop Kirk Kerkorian, die zijn fortuin maakte met megacasino’s in Las Vegas. Voor dat bedrag kon de gerenommeerde regisseur en scenarist Terry George worden aangetrokken, en twee heuse filmsterren voor de hoofdrollen: Oscar Isaac en Christian Bale. Zowel Isaac als Bale lijkt inmiddels twee 
acteerstijlen in huis te hebben, die weinig met elkaar gemeen hebben en zelden bij elkaar komen: gesloten en meer in zichzelf gekeerd voor films die zijn gericht op een arthousepubliek; groots, emotioneel en meeslepend – vooral Isaac – in films voor een breed publiek zoals The Promise.
Isaac speelt een Armeense student geneeskunde in Istanbul aan het begin van de Eerste Wereldoorlog, Bale een Amerikaanse journalist van persbureau AP. Beiden zijn verkikkerd op gouvernante Ana (de France actrice Charlotte Le Bon). Maar die liefdesperikelen worden wreed verstoord door het uitbreken van de Eerste Wereldoorlog, en de etnische zuiveringen waardoor de Armeniërs in het Ottomaanse Rijk vanaf 1915 werden getroffen.
De film biedt stof voor de verschillende duidingen van de oorsprong van de genocide: was het geweld religieus gemotiveerd, vooral gericht tegen het christelijk geloof van de Armeense minderheid? Of is de geweldsexplosie in de eerste plaats ingegeven door oververhit nationalisme, dat weinig met religie te maken heeft? Ontstonden de slachtpartijen door straatterreur van onderop, of was er sprake van een georganiseerde staatsterreur van bovenaf? Beide, lijkt The Promise te willen zeggen. Maar niemand gaat naar de bioscoop om de finesses van een complex historisch onderwerp te begrijpen. Daarvoor is de bibliotheek geschikter. The Promise is bovenal een moraliserende vertelling met helder verdeeld goed en kwaad, een liefdesverhaal dat de inleving in de personages moet vergemakkelijken en een stevige dosis exotisme – prachtige natuurbeelden, spectaculaire stadspaleizen aan de Bosporus en zwoele buikdanseressen in mondaine nachtclubs, waar de absint vloeit.
Toch is de film erin geslaagd om de genocide meer te laten zijn dan alleen de achtergrond bij een sentimenteel liefdesverhaal, regisseur George brengt het humanitaire leed goed gedoseerd en met overtuigingskracht voor het voetlicht. The Promise is in veel opzichten een conventionele film, ambachtelijk in elkaar gezet volgens het bekende stramien van het historische epos, met een duidelijke humanistische boodschap. Wat de film bijzonder maakt, is dat het onderbelichte thema van de genocide op de Armeniërs erin aan de orde wordt gesteld. Dat is al bijzonder genoeg.
.
.
MUIZENEST 
Het was toch de Turkse Genocide, welke het Ottomaanse Rijk omver wierp. Maar als dit geacteerd is, is dit wel jammer origineel is toch altijd anders. Compliment dat U zich aan dit onderwerp waagt. Het is in elk land aan de orde van de dag, het is dus actueel.
LikeLike