MARTIEN COPPENS

Martinus Franciscus Josephus (Martien) Coppens (Lieshout, 18 maart 1908 – Geldrop, 17 juni 1986) was een Nederlands fotograaf en fotohistoricus, die voornamelijk bekend werd met foto’s van eenvoudige Brabantse boerenfamilies. Martien Coppens was gehuwd met Johanna Maria Huberta Cuppens (1908-2000). Ook zijn familie werd actief in de kunsten: zoon Joep Coppens is bekend geworden als beeldhouwer en diens echtgenote Els Coppens-van de Rijt is kunstschilderes en schrijfster.Hij kreeg zijn opleiding in 1930 en 1931 aan de Staatliche Fachakademie für Fotodesign München in München. In 1932 opende Martien Coppens een portretatelier en fotozaak in Eindhoven.

Zijn vroegste werk werd zijn bekendste; dat zijn de foto’s van de boeren en hun families. Hij portretteerde veel mensen en gaf in 1935 in eigen beheer het fotoboek ‘Rond de Peel’ uit. Voor dat boek fotografeerde Martien Coppens boeren en arbeiders uit zijn dorp Lieshout en omgeving. Mensen met expressieve, door het leven getekende gezichten wilde hij graag vastleggen. Hij noemde zijn foto’s ‘Peelkoppen’. Zijn zoon Joep Coppens voegde later de namen en verhalen van deze mensen toe, zodat de foto´s nog meer tot leven komen. Het Nederlands Fotomuseum heeft een webtentoonstelling van deze portretten gemaakt. Er staan korte verhalen bij over de gefotografeerde personen.

Eind jaren dertig verschoof zijn aandacht van portretten naar het fotograferen van religieuze bouw- en beeldhouwkunst en naar het Brabantse land. Hij hield niet van kunstlicht en wachtte tijdens het fotograferen op de perfecte lichtinval voor zijn foto’s. Daarna volgden de vele foto’s van Nederlandse kerken en kathedralen. De mens in zijn regio was het volgende thema dat Coppens bij de horens vatte.

Vanaf de jaren ‘50 nam zijn loopbaan een enorme vlucht, mede door zijn contacten in de internationale kunstwereld. Hij exposeerde in binnen- en buitenland en gaf ongeveer 70 boeken uit met zijn werk. Een volledige biografie over Martien Coppens kun je lezen op Thuis in Brabant. Hij was kernlid van de Nederlandse Fotografen Kunstkring en erelid van de Parijse vereniging Club Photographique de Paris “30×40”. Hij was tussen 1950 en 1957 met Cor van Weele en Jan Schiet redacteur van het tijdschrift Fotografie en tussen 1963 en 1967 hoofdredacteur van Vakfotografie. Hij was tevens voor het Eindhovense Van Abbemuseum de organisator van internationale fototentoonstellingen. Coppens publiceerde naast zijn fotoboeken nog enkele andere achtergrondwerken. Hij was de auteur van De mensch in de fotografie: leerboek voor portretfotografie (1946) en schreef Waarom fotograferen: zestig jaren onderweg (1982).

Mede door de inspanning van zoon, fotograaf en fotohistoricus Jan Coppens en de Stichting Brabants Fotoarchief zijn enkele prominente onderdelen van Coppens’ fotografische nalatenschap in beheer van de Brabant-Collectie te Tilburg gekomen, te weten de kerncollectie foto’s (1632 groot formaat foto’s, die door Martien Coppens persoonlijk werden afgedrukt en door zijn zoon Jan werden geselecteerd als het beste dat hij heeft gemaakt) en zijn privé-archief. Hiermee behoort de Brabant-Collectie, samen met de Stichting Archief Martien Coppens en het Nederlands Fotomuseum, tot de belangrijkste beheerders van het fotografische oeuvre van Martien Coppens. Op Erfgoed Brabant staat een mooie documentaire over het leven en werk van Martien Coppens.