PENNY-FARTHING

Deze fiets is in het Nederlands ‘een hoge bi’ of ‘vélocipède’, wat overigens in sommige landen de aanduiding is voor een gewone fiets. In het Nederlands worden er alle ouderwetse fietsen mee aangeduid, ongeacht welke vorm ze hebben. Het is een een vroeg type fiets met een heel groot voorwiel en een heel klein achterwiel. Ook werd de naam ‘Daalder-Dubbeltje’ gebruikt, wat wel een rake typering is. Deze term heeft dezelfde oorsprong als de Engelse naam penny-farthing. De twee verschillende wielen werden vergeleken een grote munt (de penny of de daalder) en een veel kleinere munt (de farthing of het dubbeltje). Die farthing was een 960e deel van een pond en daarmee het kleinste Engelse muntje. De fiets werd op de Wereldtentoonstelling van 1867 te Parijs door Pierre Michaux gepresenteerd; hij noemde hem een Michauline. De eigenwijze Britten willen daar echter niet aan en verklaren soms plompverloren: ‘The first penny-farthing was invented in 1871 by British engineer, James Starley. The penny-farthing came after the development of the ‘Hobbyhorse’, and the French ‘Velocipede’ or ‘Boneshaker’, all versions of early bikes. However, the penny-farthing was the first really efficient bicycle, consisting of a small rear wheel and large front wheel pivoting on a simple tubular frame with tires of rubber’. De pedalen zijn vast aan het voorwiel bevestigd. Om een redelijk verzet te krijgen moet het voorwiel groot zijn. De beenlengte van de berijder is daarbij de grens. Doordat de berijder zo hoog zit, is de fiets tamelijk labiel en vrij moeilijk te berijden. Voor vrouwen (voor wie het in die tijd ongepast was om een broek te dragen) was de hoge bi onbruikbaar. Door de komst van de fietsketting, waardoor trapas en wiel niet meer dezelfde snelheid hoefden te hebben, werd een kleiner wiel en een stabielere fiets mogelijk. Daardoor konden ook de vrouwen eindelijk op de fiets plaats nemen, al bleef het nog lange tijd ongepast gevonden. Zie hier voor een uitgebreid Engels historisch verslag over deze fiets, en hieronder voor een vermakelijk filmpje over een Penny-farthing race uit 1928, toen er al lang gewone fietsen waren en het dus een al een curiositeit was.
.

.