MUIZENEST

James Thiriar (Brussel, 11 november 1889 – Brussel, 12 oktober 1965) was de zoon van een officier in het Belgische leger, die getrouwd was met een Schotse vrouw. Over Thiriar’s werk is amper iets te vinden en zeker geen foto van de schilder, slechts ergens de opmerking: ‘Hij huwde een zekere Laure Bergé’. Laat nou juist van haar meer bekend zijn van van Thiriar, wat ook niet verwonderlijk is want Laure Bergé (1892-1961) was in haar tijd een beroemde sopraan, die al op 19-jarige leeftijd in het theater van Bayonne als Siebel haar debuut maakte in ‘Faust’ van Charles Gounod. Na een tournee langs de grote Europese operahuizen, vestigde ze zich nog datzelfde in Brussel waar ze in dienst trad van de Koninklijke Muntschouwburg. In 1924 trouwde ze In Brussel met James Thiriar, die aan het theater verbonden was als hoofd van de afdeling die verantwoordelijk was voor de kostuums. Tot 1927 bleef ze aan dat theater verbonden, waarna ze haar succesrijke carrière elders voorzetten. Ze zong vooral het Franse en Duitse repertoire, met vooral veel werken van Richard Wagner, Charles Gounod, Giacomo Meyerbeer en Christoph Gluck.

Thiriar was een veelzijdig kunstenaar. Hij was schilder, ontwerper, illustrator en kostuumontwerper. Zijn grootse bekendheid verkreeg hij door de opdracht om een reeks te maken over honderd jaar uniform bij de douane. Het is een indrukwekkende reeks van tekeningen van militaire en overheidspersoneel te voet, te paard en te water. Hij was als zoon van een militair verbonden was geweest aan het Opleidingscentrum in Eupen, waar zijn tekentalent al snel werd ontdekt en hij de prestigieuze opdracht kreeg. Tijdens de Eerste Wereldoorlog werd Thiriar opgeroepen voor de burgerwacht, waar hij al na enkele dagen gewond geraakte. Hij kon vluchten naar Londen en zich bij het Belgische leger vervoegd. Hij kwam er eerst terecht bij de Meetkundige Dienst van het leger voor de productie van gedetailleerde kaarten. In 1916 werd hij overgeplaatst naar het Belgische leger te veld. James Thiriar werd toen heel bekend door zijn vele tekeningen en aquarellen die hij maakte op het front aan de IJzer van soldaten in actie en beklijvende sfeerbeelden, waarin de ellende en de vernieling van de oorlog naar voor werd gebracht. Deze kunstwerken werden gepubliceerd in verschillende tijdschriften en gebundeld in verscheidene boeken. Ook heeft hij enkele tentoonstellingen gegeven in De Panne en Londen. De opbrengst van zijn werken ging naar de oorlogshospitalen. Terug in België opende James Thiriar zijn eigen atelier in Brussel en werkte er dus als kostuumontwerper en illustrator voor het Koninklijk Muntschouwburg. In 1932 werd Thiriar opgenomen in de Belgische onderzoekscommissie naar het Ruwnzori-gebergte, een bergketen die aan de grens van Congo ligt en de hoogste bergtoppen in Afrika heeft. Hij maakte er vooral gouaches en aquarellen van de vegetatie in Congo en Soedan. In 1942 maakte hij 232 illustraties voor het uit drie volumes bestaande standaardwerk ‘Croquis Congolais’ van generaal Fernand Gendarme.