WILLEM ELSCHOT EN TOM LANOYE
Willem Elsschot (Antwerpen, 7 mei 1882 – Antwerpen, 31 mei 1960) was een Vlaamse romanschrijver en dichter. Zijn werkelijk naam was Alphons de Ridder, een zoon van een bakker uit Antwerpen, die als reclameman verschillende beroepen uitoefende in Antwerpen, Brussel, Parijs, Rotterdam en Schiedam. In de laatste stad was hij handelscorrespondent op het kantoor van de Werf Gusto, dat model zou staan voor de General Marine and Shipbuilding Company in Kaas, een van van zijn beroemdste verhalen. Een oudere collega bij Gusto, mejuffrouw Van der Tak, stimuleerde hem de kleurrijke verhalen die hij vertelde, op papier te zetten. Vanaf 1912 werkte De Ridder voor het tijdschrift La Revue Continentale Illustrée: industrie, finance, commerce, éducation, van zijn vriend Jules Valenpint, die model stond voor het personage Boorman in de roman Lijmen/Het been, zijn beroemdste boek. Het naam van het tijdschrift La Revue Continentale werd omgedoopt in “Algemeen Wereldtijdschrift voor Financiën, Handel, Nijverheid, Kunsten en Wetenschappen”. Het echte tijdschrift ging tijdens de Eerste Wereldoorlog wegens de economische omstandigheden failliet.
Willem Elsschot schreef verder een magistraal gedicht Het huwelijk met de onsterfelijke regel die nog vaak in allerlei situaties door jan en alleman wordt geciteerd: ‘… tussen droom en daad staan wetten in de weg en praktische bezwaren…’. Hij schreef het gedicht op 7 mei 1910 in Rotterdam, toen hij 28 jaar oud was. Het behoort tot de bekendste Nederlandstalige gedichten. Het gedicht gaat over een man die met spijt en afschuw zijn ouder wordende vrouw beschouwt. Hij overweegt haar dood te slaan en het huis in brand te steken om ergens anders een nieuwe liefde te vinden.
Twee keer is een antwoordgedicht vanuit het standpunt van de vrouw geschreven. In 1997 schreef Adriaan van Dis zo’n gedicht en in 2010, precies een eeuw na het origineel van Elschot werd dat ook gedaan door Tom Lanoye (Sint-Niklaas, 27 augustus 1958), de jongste zoon van een slager uit Sint-Niklaas en een romancier, dichter, columnist, scenarist en theaterauteur.
Het Huwelijk – Willem Elsschot
Toen hij bespeurde hoe de nevel van den tijd Hij vloekte en ging te keer en trok zich bij den baard Maar sterven deed zij niet, al zoog zijn helse mond Hij dacht: ik sla haar dood en steek het huis in brand. Maar doodslaan deed hij niet, want tussen droom en daad Zo gingen jaren heen. De kindren werden groot |
Het Huwelijk (De Wederhelft) – Tom Lanoye
Toen zij bespeurde hoe de kanker van de tijd Ze vloekte binnensmonds, maar grijnsde hem lief toe Nooit viel ze uit haar rol, al spoog zijn helse mond Ze dacht: ik sla hem dood, begraaf hem in de tuin. Maar doodslaan deed ze niet, want tussen droom en daad Zo gingen jaren heen. De kindren werden groot Antwerpen, 2010 |