DOKTER, DOKTER, ALLEMAAL DOKTERS (7)

DOKTER, DOKTER, ALLEMAAL DOKTERS
De onbekende kant van de gezondheidszorg
Verhalen met en over dokters
(deel 7)

door
JOEP SCHOLTEN
.
.
.
.
.(deel 1) (deel 2) (deel 3) (deel 4) (deel 5) (deel 6)

2. Tuesday Afternoon (Moody Blues)
deel 2

In de gehoorzaal van de Technische Hogeschool Twente is heel medisch Oost-Nederland present. Hoogleraren houden er lezingen. Zo ook de gynaecologische zonnekoning uit Utrecht, die heel onze bevallende royalty ter zijde stond. Hoe hoog kun je stijgen als medicus! In ieder geval lijdt zijn verhaal aan zelfoverschatting. Vooral wanneer hij zich waagt aan uitstapjes buiten zijn vakgebied. Maar alle aanwezigen zijn te beleefd of gewoon te dom. Men zwijgt. Niet in het minst omdat men doordesemd is van de mores dat openlijk kritiek leveren op een collega, en dan ook nog een hooggeleerde collega, als ‘onethisch’ te betitelen is. Het is simpelweg ‘not done’ in het medisch metier. Bovendien, wie heeft voldoende moed om ten overstaan van ruim 300 collega’s een lastige vraag te stellen? Kortom: een nieuwe ten hemelopneming van de hooggeleerde professor lijkt onvermijdelijk. Tot er plotseling een hoge hese stem klinkt. Bekakter dan ooit. Hij staat, maar dat is niemand opgevallen. Om zijn stemgeluid echter kan niemand heen. Nee, hij heeft geen vragen, zegt hij, wel moet hem een paar opmerkingen van het hart. Dat het ook voor hooggeleerde heren raadzaam is om zich te beperken tot hun vakgebied. ‘Sta mij toe professor,’ sluit hij af, ‘dat ik constateer dat u een aantal dingen wel heel erg door elkaar haspelt.’

Nu loop ik zijn praktijk binnen. Op de plek waar normaal zijn secretaresse zit, tref ik een andere mevrouw. Ik stel me voor en vraag om een afspraak. Ze kijkt me aan en haar ogen zien eruit alsof ze kort daarvoor nog gehuild heeft. Dan zegt ze: ‘Mijn man is gisteren overleden. Zomaar.’
Wegwezen. Dat denk ik. Even ben ik weer de snotneus die wegloopt als het moeilijk wordt. Maar ik weet niet waar naar toe en als een reflex daarop stel ik een vraag. Daarna nog één en nog één. Heel directe vragen, zoals hij ze aan mij stelde. Zij beantwoordt ze. Allemaal. En uit de gretigheid waarmee dit gebeurt, herken ik langzaam een grote behoefte over iemand te willen vertellen. Buiten wordt een dinsdag later in de middag. Onderwijl praten we, op het eerste oog zo maar een eind weg.
Wat ik haar vraag?… Of hij thuis ook zo bekakt praatte? Nadat ze uitgelachen is, antwoordt ze: ‘Hij was overal hetzelfde.’ En overlaadt me daarna met voorbeelden. Tenslotte nog: ‘Wat had ie toch met sinaasappelen?’
Tussendoor probeer ik onder woorden te brengen, wat ik van hem geleerd heb. Ze luistert. Over die sinaasappelen is nagedacht, zo blijkt. De dokter had in zijn vrouw een diepzinnige therapeute. Ze zegt daarover: ‘Een soort offer was het. Die at hij erbij, ter compensatie voor al die lekkere, ongezonde dingen die hij daarna ongestraft dacht te kunnen eten.’ … ‘Ja, eten was een van zijn grootste passies. Net als het leven. Maar zo uitbundig beleden, bijten deze grootheden elkaar en daarvoor betaalt het leven zelf uiteindelijk de prijs.’
Als ik wegga, schemert het.

Volgens DSM-V is melancholie een ziekte. Alle symptomen worden genoemd. Het kan zelfs fulmineren in een depressie. Maar de melancholie die Tuesday Afternoon bij mij losmaakt, is anders. Even zit ik dan weer aan tafel bij die kogelronde psychiater. Dat het daar wellicht begon! Dat besef. En ook het inzicht dat je voor weten tol betaalt. En dat je een bofkont bent, wanneer je die tol mag betalen in beelden op je netvlies, met een herinnering in je hoofd huist, zo lang je verder leeft! Tuesday afternoon. I’m just beginning to see.

– Slot –