MUIZENEST

Franz Kafka (Praag, 3 juli 1883 – Kierling, 3 juni 1924) was een Duitstalige schrijver, een van de belangrijkste auteurs van de twintigste eeuw. Zijn werk kreeg vooral na zijn dood een grote invloed op de westerse literatuur. Hij groeide op in de Duitstalige Joodse gemeenschap van Praag. Na het uiteenvallen van het Habsburgse keizerrijk werd hij een Tsjechoslowaaks staatsburger. Hij verbleef ook enige tijd in Berlijn, de hoofdstad van de Weimarrepubliek. Dat maakte hem tot een typische Duitstalige en Midden-Europese auteur. De recente aanduiding Kafka als ‘Tsjechisch’ auteur is historisch incorrect omdat zijn taal niet Tsjechisch was, Tsjechië niet bestond in zijn tijd en hij volledig Duitstalig was. Hij is bekend als schrijver van de romans Het proces, Het slot en De Gedaanteverwisseling. Zijn werk omvat echter veel meer en wordt gekenmerkt door een nachtmerrieachtige, onheilspellende sfeer waarin de bureaucratie en de onpersoonlijke maatschappij steeds meer greep krijgen op het individu. Daarvoor geldt de omschrijving ‘kafkaësk’, waarvoor het woordenboek verklaringen als ‘beklemmend, vervreemdend, angstaanjagend en onheilspellend’ geeft. Hendrik Marsman omschreef zijn oeuvre als ‘uiterst geheimzinnige zakelijkheid’; anderen zien het als symbool voor de ontwortelde mens in de moderne tijd, die niet meer weet wat er gebeurt en zijn lot in handen legt van ‘hogere machten’. We dachten dat nu alles van de schrijver bekend was en uitgebreid geanalyseerd. Onlangs dook een onbekend meesterwerk van Kafka op dat altijd aan de aandacht is ontrokken. Onbegrijpelijk dat dit werk met zijn afgrijselijke en profetische collectie van nachtmerries tegen een achtergrond van een aanstaande sociaaleconomische catastrofe al die tijd over het hoofd is gezien.