MUIZENEST

Kiki de Montparnasse was in de jaren twintig van de vorige eeuw een geliefd model van vele kunstenaars in Montmartre. Beroemd werd zij door de vele foto’s die haar toenmalige partner Man Ray van haar maakte, waarvan Le Violon d’Ingres verreweg de beroemdste is. De titel verwijst enerzijds naar het feit dat Man Ray een bewonderaar was van de schilderijen van Jean-Auguste-Dominique Ingres en Kiki liet poseren zoals een vrouw met tulband op een van diens beroemde schilderijen te zien was. In het Frans heeft de titel echter ook de betekenis van ‘hobby’. Met de toevoeging van de twee ‘f-tekens’ (op de eerste afdruk van de foto aangebracht, waarna Ray dit product opnieuw fotografeerde) maakte hij het lichaam van een klassiek naakt een muziekinstrument. dat geeft een komisch effect, maar vanwege het ontbreken van de armen krijgt de foto tegelijkertijd iets ‘unheimisch’. De titel suggereert ook dat, terwijl het spelen van de viool de hobby was van Ingres, Ray het spelen met Kiki als hobby had. Kiki de Montparnasse stond ook model voor tal van andere kunstenaars, waaronder de fotograaf Julian Mandel die begin jaren twintig een spraakmakende serie naaktfoto’s van haar maakte (zie Erotiek 23 en Erotiek 24). Pablo Gargallo vereeuwigde haar in een bekend geworden bronzen hoofd die te zien in het Louvre. Tot haar beste vrienden behoorden Jean Cocteau, Arno Breker en Ernest Hemingway en zal ongetwijfeld in hun werken ook te (her)ontdekken zijn. Julian Mandel (1872 Elzas – 1935 Parijs) was een Franse kunst- en erotiekfotograaf in de eerste decennia van de twintigste eeuw. Zijn klassieke studies van het vrouwelijke naakt, zoals bij Kiki, werden in Frankrijk al snel collectors items. De foto’s werden als ansichtkaarten in omloop gebracht, maar waren niet bedoeld om als ansicht te dienen. Het versturen was in die tijd natuurlijk verboden. Door het formaat pasten ze goed in jaszakken, pakketjes en boeken. Ze werden in grote aantallen verkocht. Kiki moet in tienduizenden jaszakken dagelijks zijn meegevoerd. Kiki stond model voor tientallen schilders, waaronder Gustaw Gwozdecki, Maurice Mendzjiki, Kees van Dongen, Moise Kisling, Tsuguharu Foujita, Chaim Soutine (haar ontdekker), Sava Sumanovic en Per Krohg. Hieronder een klein overzicht; voor mee beelden kan man hier terecht.