FANGELSBACHFRIEDHOF
69e HINK-STAP-SPRONG DOOR DE TIJD
Fangelsbachfriedhof in het zuidelijke deel van Stuttgart is een belangrijke historische begraafplaats in Stuttgart. Het kerkhof werd in 1823 buiten de toenmalige stadsgrenzen gebouwd in een gebied met de naam Immenhof, waar al in de Middeleeuwen mensen woonden. Toen de begraafplaats werd aangelegd lag ze tussen de velden en landbouwgronden, omringd met veel groen. Nu wordt de begraafplaats omringd door woningbouw. De reden voor de aanleg van het nieuwe kerkhof was dat het Leonhardskirchhof en de Leonhardskerk werden gesloten en dat bovendien het Lazarettfriedhof helemaal vol lag. De naam dankt het nieuwe kerkhof aan de Fangelsbach, een beekje dat al in 1286 als de Famelspach op de kaart stond. Al in 1840 moest het kerkhof voor de eerste keer worden uitgebreid, in 1865-1867 en 1969 volgde verdere uitbouw. In de periode 1906-1908 werd door Heinrich Dolmetsch (Stuttgart, 24 januari 1846 – Stuttgart, 25 juli 1908) aangrenzend in Jugendstil-stijl de Markuskerk gebouwd. Dolmetsch was in zuid-Duitsland zeer actief als bouwmeester van kerken.
Op 2 december 1874 werd herdacht dat vier jaar eerder de Slag bij Villiers-Champigny, in Frankrijk de Bataille de Champigny genaamd, was beëindigd. Dat was een beslissende slag van 30 november 1870 tot 2 december 1870 als onderdeel van het Beleg van Parijs (1870-1871). Ter gelegenheid van die herdenking verrees op het Fangelsbachfriedhof een ‘gemeenschappelijk monument voor 124 Duitse officieren, onderofficieren en soldaten die tijdens deze periode 1870-1971 waren gesneuveld en hier een laatste rustplaats hadden gevonden’. Op de onderbouw van het monument waren op tien platen de namen weergeven van deze 124 gesneuvelden, plus van 15 anderen die op een andere begraafplaats in Stuttgart (Hoppenlaufriedhof) lagen. In juli 1944 werd hert monument bij een bombardement bijna geheel verwoest. In 1963 werd ter vervanging op dezelfde plaats een nieuw gedenkteken geplaatst, opnieuw met platen met de 148 namen (er waren blijkbaar nog negen andere gesneuvelden ‘ontdekt’). Van de gelegenheid werd gebruik gemaakt ook de Stuttgartse gesneuvelden uit de beide wereldoorlogen hieraan toe te voegen. Het monument van roodachtig graniet uit het Zwarte Woud werd ontworpen door Hubert Albert Zimmerman en ingewijd op 4 december 1963.
Op het Fangelsbachfriedhof werden vanaf het begin veel bekende persoonlijkheden begraven, zoals de onderzoeker-avonturier August Kappler, de architect Nikolaus von Thouret, de fabrikant Gustav Siegle, de directeur het Königlichen Naturalien-Kabinetts Oscar Fraas, de schilder-illustrator Carl Offterdinger, de zoon van de dichter-schrijver Friedrich Schillers, Karl Schiller, de operazanger Johann Baptist Pischek, en de beeldhouwster-tekenares Eva Zippel. De begraafplaats heeft een parkachtig aanzien, waarin de monumentale grafzerken met klassieke engelen en pronkerige familiegraven mooi tot hun recht komen.