MUIZENEST

Roger Lapébie (Bayonne, 16 januari 1911 – Pessac, 12 oktober 1996) was in de periode 1932-1939 een redelijk succesvol, maar ook wat omstreden wielrenner, die vanwege de Tweede Wereldoorlog zijn carrière abrupt afgebroken zag worden. Hij maakte in 1932 zijn debuut in de Ronde van Frankrijk als lid van de Franse nationale ploeg die dor Tourdirecteur Henri Desgrange werd samengesteld. Hij wist gelijk één etappe te winnen, de 12e etappe op 22 juli van Gap naar Grenoble over 102 kilometer. Het jaar daarop mocht hij opnieuw in de nationale ploeg van start, maar wist toen gen ritzege te behalen. Toch was het geen onsuccesvol jaar voor hem: winnaar van eindklassement van de GP de l’Echo d’Alger, van het eindklassement van de Trophée Jean Floch, van Parijs-Angers, van het eindklassement van Parijs-Saint Etienne en vooral winnaar van het Franse nationale kampioenschap.

Ook 1934 was een prima jaar, want tweede in het eindklassement van Parijs-Nice, winnaar van hert prestigieuze Criterium International, voor de tweede maal winnaar van het eindklassement van Paris – Saint-Etienne en winnaar van Paris – Vichy. Lapébie beweerde later in 1934 te zijn bestolen van de zege in Parijs-Roubaix. Hij reed in de finale een platte band en hij leende van een toeschouwer een fiets, die hij later bij een controlepost weer inruilde voor zijn eigen fiets. Hij wist terug te keren in de kopgroep en de rit te winnen. Daarna volgde diskwalificatie omdat hij niet kon aantonen dat de fiets waarmee hij won dezelfde was als waarmee hij was gestart. Lapébie bleef zich zijn leven lang beschouwen als de echte winnaar en niet de Belg Gaston Rebry. In de Tour de France haalde Roger Lapébie maar liefst vijf overwinningen, werd zes maal tweede en eindigde in het klassement als derde op een respectabele afstand van 52.15 minuten van winnaar Antonin Magne.

Alles wees erop dat hij het jaar daarop, na voor de derde opeenvolgende keer Parijs – Saint Etienne te hebben gewonnen, een uitstekend uitdager zou zijn voor de eindoverwinning, maar een slechte relatie met Henri Desgrange speelde hem parten. Die selecteerde hem ditmaal niet voor de nationale ploeg en liet hem starten als individueel renner. Zonder steun van ploeggenoten waren enkele ereplaatsen het hoogst haalbare en staakte hij in de twaalfde etappe de strijd. In 1936 mocht hij helemaal niet starten en reed hij dat jaar zonder enige noemenswaardige prijs.

In de Tour de France 1937 werd alles compleet anders. In het voorjaar had hij weliswaar Parijs-Nice en het Criterium International gewonnen, maar een maandje voor de Tour moest hij zich aan een hernia laten opereren. Ondanks twijfels over zijn vorm werd hij door Desgrange toch weer opgenomen in de nationale ploeg. De beide voorgaande edities waren namelijk gewonnen door Romain Maes en Sylvère Maes en de Tourdirecteur wilde een nieuwe overwinning van de broertjes Maes graag voorkomen. Lapébie zou in 1937 de eerste winnaar worden van een fiets met derailleur. Niet iedereen was enthousiast over het versnellingsapparaat, dat werd gezien als een aantasting van het pure wielrennen. Mindere goden konden met het futuristische apparaat nu de echte kampioenen bijhouden. Lapébie kon nu van versnelling wisselen zonder af te moeten stappen om het wiel om te zetten, wat zijn grote uitdager Sylvère Maes wel steeds moest doen. Zijn overwinning zou echter om een andere reden nog meer omstreden worden. Vier dagen voor het einde van de Tour, na de zestiende etappe naar Bordeaux stapte klassementsleider Sylvère Maes en de rest van de Belgische ploeg op. Voor een deel was dat uit onvrede met de technische voordelen die Lapébie steeds had, maar de belangrijkste reden was het Franse chauvinisme waarmee hij stelselmatig te maken kreeg. Maes kreeg van de Tourdirectie stelselmatig pittige straffen voor lichte overtredingen, terwijl Lapébie steeds vanaf kwam met minieme straffen. Zo kreeg Maes enkele keren dichte slagbomen bij een spoorwegovergang, terwijl er geen trein aankwam. Waarschijnlijk acties van fans van de Franse renner. Diezelfde fans bespuwden en bekogelden de Belgische wielrenners en gingen soms zelfs over op fysiek geweld. De Franse vonden het opstappen van de Belgen maar flauwekul, omdat ze meenden dat Lapébie toch zou hebben gewonnen, maar in België werd Maes als nationale held en feitelijke winnaar onthaald.

Lapébie schreef na zijn overwinning een artikel over zijn Tourervaringen in enkele socialistische bladen, wat weer tegen het zere been van Desgrange was. In 1938 werd Lapébie niet in de gelegenheid gesteld zijn titel te verdedigen. Het jaar daarop kon hij niet deelnemen omdat hij bij de aankomst van Parijs-Bordeaux op de baan van het Parc des Princes ergens opknapte en zwaar verwond naar het ziekenhuis moest worden gebracht. Met een lange operatie kon voorkomen worden dat een been moest worden geamputeerd. Pas maanden later kon hij proberen zijn carrière nieuw leven in te blazen. Dat lukte vrij aardig, want in Parijs-Roubaix werd hij derde. Na het uitbreken van de Tweede Wereldoorlog eindigde de wielerloopbaan van de 29-jarige renner. In 1941 opende hij een fietswinkel in Bordeaux, waar fietsen van het merk Lapébie werden verkocht. Zijn broer Guy Lapébie zal in de Tour de France van 1948 op een van die fietsen de derde plaats halen. Roger Lapébie zal zijn verdere leven in het zakenleven actief blijven.

Op 21 juli 1937, onderweg naar Bordeaux, was de onderlinge sfeer nog opperbest. Roger Lapébie dolt wat met Sylvere Maes, maar ’s avonds besluit de Belgische ploeg op te stappen.