MUIZENEST

In de vier nummers in juni 1945 – De Zwerver 47 (3 juni 1945) tot De Zwerver 50 (29 juni 1945) – stonden in totaal 71 oproepen (er is genummerd tot 72, maar nr. 39 is per ongeluk overgeslagen) over personen waarvan nog steeds niet bekend was of zij nog leefden en zo ja, waar ze dan verbleven. De oproepen waren steeds voorzien van de toevoeging met spoed te berichten aan het Centraal Bureau van de LO-LKP indien men nuttige informatie kon verstrekken. Zie hier voor het overzicht van de 71 oproepen.
In De Zwerver nummer 50 van 29 juni 1945 verscheen de volgende oproep: ‘Hermann Kropff. In October ’44 verplaatst van Concentratiekamp “Oranienburg” naar ,,Neuengamme” bij Hamburg’.

Hermanus Willem Karel Kropff (Den Haag, 1 februari 1922 – Neuengamme, 23 april 1945) woonde in de Sophiastraat 45 te Voorburg. Hij was van beroep kantoorbediende. In 1940 was de dan pas achttienjarige Herman de medeoprichter van de sabotage- en inlichtingengroep ‘De Witte Anjer’, waarvan alleen bekend is dat zijn latere echtgenote Alida Johanna Minderman (Den Haag, 9 augustus 1922), roepnaam Ans, er bij betrokken was. Welke andere deelnemers deel uitmaakte van het jeugdige groepje is onbekend, maar wellicht dat Nederlands Instituut voor Oorlogs-, Holocaust- en Genocidestudies (NIOD) documentatie heeft die meer informatie geeft. Duidelijk is in elk geval dat met de arrestatie op 30 december 1943 van het echtpaar Kropff ook een eind kwam aan de verzetsgroep de Witte Anjer. Het verzetsgroepje beschikte over een zender waarmee berichten werden overgeseind naar Engeland.

Al eind 1940 werd de zender echter door de Sicherheitsdienst overvallen, maar iedereen wist te ontkomen en korte tijd daarna was men met een nieuw gebouwde zender weer in de lucht. In 1941 vertrok Herman Kropff naar Frankrijk, waar hij negen maanden lang zou blijven. Hij werkte er samen met de Franse illegaliteit en legde er contacten die nodig waren voor een ontsnappingslijn om via Frankrijk en Spanje naar Engeland te komen. Na terugkomst in Nederland werd deze lijn druk gebruikt, vooral door piloten, maar ook door burgers. Hiernaast zorgde de groep ook voor persoonsbewijzen, valse Ausweisen en verzorgde men onderduikers.

Op 17 april 1943 trouwde Herman Kropff met Ans Minderman. Kort daarna werd hij in verband met zijn verzetsactiviteiten zo intensief gezocht door de Sicherheitsdienst dat hij het verstandig vond met zijn vrouw naar Engeland uit te wijken. Op 30 december 1943 vertrokken beiden in gezelschap van Gerard van Bree, die echter een V-Mann bleek te zijn. De Amsterdamse begrafenisondernemer Gerard van Bree verklaarde na de oorlog te gearresteerd als medewerker van Casper ter Galestin (Batavia, 15 december 1905 – Vught, 5 september 1944), werkzaam bij het Rijksbureau voor Chemische Producten, leider van en eigen verzetsgroep (Groep ter Galestin) en medewerker van de Landelijke Organisatie voor hulp aan onderduikers (LO). Ook diens verzetsgroep hield zich bezig met het verzenden van informatie naar Engeland en was geïnfiltreerd door de V-Mann Harry Rouwendal. Ter Galestin werd op 12 december 1943 op de vlucht in België gearresteerd en zou uiteindelijk op 5 september 1944 bij de ontruiming van Kamp Vught door de Duitsers worden gefusilleerd. Harry Rouwendal zou de gearresteerde Van Bree voor de keuze hebben gezet: net als hij als V-Mann voor de Duitsers gaan werken of mét zijn vrouw worden vermoord. Aan die naoorlogse verklaring van Van Bree wordt getwijfeld. Hij was zeer actief met zwarte handel, was op die manier al in augustus 1943 in contact gekomen met de Sipo en kwam toen in dienst van ‘III F Ast Niederlande’. Hij kreeg geen vaste aanstelling, maar het was hem toch vooral te doen om de voor zijn reizen als zwarthandelaar benodigde papieren. Dat verhinderde hem echter niet ook een actieve verradersrol te spelen. Door het gezamenlijke optreden van Rouwendal en Van Bree vielen 28 vliegeniers in handen van de Sicherheitspolizei (Sipo). Van Bree uiteindelijk na de oorlog op 20 december ter dood veroordeeld. Bij Koninklijk besluit van 11 april 1951 werd zijn doodstraf omgezet in levenslang en bij Koninklijk besluit van 30 januari 1960 werd die straf veranderd in 23 jaar gevangenisstraf.

Het echtpaar Kropff-Mindermans werd op 30 december 1943 nog voor station Roosendaal was bereikt onder een vals voorwendsel uit de trein gehaald en werden naar het Oranjehotel te Scheveningen gebracht. Daar bleven ze tot 6 juni 1944 (D-Day), toen beiden op transport naar Vught werden gezet. Toen op 5 september 1944 (Dolle Dinsdag) het kamp moest worden ontruimd werd Ans Kropff-Minderman vrijgelaten. Op enkele genealogische pagina’s staat foutief gemeld dat ze in de loop van 1943 in Vught in de leeftijd van ongeveer 21 jaar oud zou zijn overleden. Gezien het tijdstip van hun arrestatie (20 december 1943) kan die datum al niet kloppen. Bovendien beschikt het NIOD over een verslag d.d. 22 november 1947 (Dossier Groep de Witte Anjer, 249-0297A) ‘… van een onderhoud vanwege het Rijksinstituut voor Oorlogsdocumentatie met mevr. A.J. Kropff-Minderman te Scheveningen over de in 1940 door haar echtgenoot en enige anderen opgerichte sabotage- en inlichtingengroep “De Witte Anjer”. Deze groep beschikte over een zender, waarmee berichten werden overgeseind naar Engeland, en hield zich voorts o.m. bezig met pilotenhulp. Kropff en zijn echtgenote, verraden door de V-Mann Gerard van Bree, werden op 30 december 1943 gearresteerd, 22 november 1947.’ Over haar verdere leven is niets bekend.

Hermann Kropff werd op 5 september overgebracht naar het concentratiekamp Oranienburg en ging van daaruit omstreeks 15 oktober 1944 op transport naar het concentratiekamp Neuengamme. In februari 1945 verbleef hij daar in Krankenrevier 2, zaal 5. Tijdens een ziekentransport naar Sandbostel is hij op 24 april 1945 overleden. Zijn laatste rustplaats is onbekend, maar zeer waarschijnlijk Kriegsgräberstätte Sandbostel waar gestorven gevangenen uit Neuengamme werden begraven. Zijn familie moet erg lang in onzekerheid hebben gezeten over zijn lot. Nadat op 29 juni 1945 in De Zwerver een korte oproep was geplaatst, heeft Ans Kropff-Minderman, inmiddels naar Scheveningen verhuisd, tot 15 oktober 1947 moeten wachten tot het officiële overlijdensbericht kwam.