MUIZENEST

Het Maasplein en omgeving ligt in het oudste gedeelte van het Waterkwartier en is genoemd naar de rivier de Maas, die in Frankrijk op het plateau van Langres ontspringt. De bijna geheel gekanaliseerde rivier heeft een lengte van 925 kilometer en komt bij Maastricht ons land binnen. Op 25 mei 1921 werd in Nijmegen het raadsbesluit genomen dit deel te bebouwen. In dat raadsvoorstel stonden onder meer de namen Amstelplein en Amstelstraat, Maasplein en Maasstraat, Merwedestraat, Rijnstraat en Waalstraat. Bij de Maasstraat en het Maasplein werd wel onderscheid gemaakt tussen de straat en het plein, maar het Maasplein was dan ook aanmerkelijk groter dan het zogenaamde Amstelplein. De buurt waar die straten en pleinen liggen, heette oorspronkelijk de Rivierenbuurt. Logisch gezien de namen. Al vanaf het begin kwam bij de bevolking echter de naam Waterkwartier in zwang en werd de officiële benaming helemaal verdrongen. Bij de Volkstelling 1960 werd de wijk- en buurtindeling aangepast en werd de naam Waterkwartier vervangen door Biezen. Meer dan zestig jaar later is deze nieuwe naam nog steeds niet erg ingeburgerd en wordt nog steeds gesproken over het Waterkwartier. Deze naam is nooit formeel door de gemeenteraad vastgesteld en komt ook niet voor in de Basisregistraties Adressen en Gebouwen (BAG). Officieel bestaan het Amstelplein en het Waterkwartier dus niet. In 1922 werden in dit oudste gedeelte van het Waterkwartier 314 arbeiderswoningen gebouwd. Op 28 Januari 1923 besloot de Gemeenteraad tot aankoop van verschillende percelen om de verbinding tussen de Maasstraat (het oudste gedeelte) en de Biezenstraat te verbeteren. Per Raadsbesluit van 1 februari 1928 werd dit nieuwe gedeelte ook Maasstraat genoemd. Bij Raadsbesluit d.d. 14 mei 1997 kreeg een deel van de Maasstraat alsnog de naam Maasplein op grond van onder meer de volgende argumenten: (1) De tekst van de raadsbesluiten van de straatnamen Maasplein en Maasstraat wijkt af van de feitelijke situatie; (2) De huisnummering van de betreffende woningen is al op basis van de daadwerkelijke situatie vastgesteld.

Johan Derksen, geboren in 1949, was tot zijn twaalfde jaar vaak te vinden bij zijn grootouders aan het Maasplein. In 2012 schreef hij: ‘Op zaterdagmorgen was het feest, dan ging ik naar het badhuis op het Maasplein. De huizen in volkswijken hadden destijds nog geen badkamers met douche. Daarom gingen de buurtbewoners naar het badhuis voor de wekelijkse poetsbeurt.’ Over het Waterkwartier zelf schrijft Johan: ‘We waren één grote familie in het Waterkwartier. Iedereen haalde de boodschappen bij de Coöpwinkel van Slotje. Wim Vink, een vrouwonvriendelijke platte Nijmegenaar, die ik nooit zonder bolknak in zijn mond zag, was de groenteboer en de hele wijk ging met hetzelfde bloempotkapsel door het leven, waarop buurtkapper Van Haren patent had. Café de Industrie was het clubcafé van S.C.H., waar de mannen uit de buurt gingen biljarten en vaak liederlijk dronken werden. Ik was meer gefixeerd op het belletje van Van Dam, de ijscoman die, keurig in een wit uniform, met gemotoriseerde bakfiets het Waterkwartier afstruinde. In de Waterstraat was een snoepwinkel en in de Biezenstraat exploiteerde Janus Geurts zijn sigarenwinkel annex postkantoor. Daar haalde mijn opa kaarten in de voorverkoop van N.E.C. en hij kocht er zware shag met Rizla-vloei, want daar kreeg je voetbalplaatjes bij.’ Johan was een groot fan van Tini van Reeken, die opgroeide aan het Maasplein. Tot 1957 voetbalde de stijlvolle, makkelijk scorende linksbuiten bij S.C.H. Daarna ging hij naar N.E.C. Hij schoot in 1967 rood-groen-zwart voor het eerst de eredivisie in.

Een aantal jaren geleden besloot de gemeente, op advies van de bewoners rond het stenige plein, te werken aan vergroening van het Maasplein. Onder het motto ‘stenen eruit, groen erin’ werd het plein ingrijpend veranderd. Een oppervlakte van 2.100 m2 is getransformeerd in een groene oase door ruim 23.000 tegels te verwijderen en het plein te vergroenen door aanleggen van gras en beplanten met rozen, hazelaar, moerbei en kastanjebomen. Allemaal planten/bomen die door de Romeinen hiernaartoe zijn gebracht, zodat het plein refereert aan de Romeinse oorsprong van de oudste stad van Nederland. Dat is niet slechts een mooi reclamepraatje. Naast de plek waar nu het Maasplein ligt, stonden 1900 jaar geleden twee Romeinse tempels. De omtrekken van deze tempels zijn zichtbaar op de stoepen en straten door het gebruik van een andere kleur steen. Op het Maasplein zelf was de omtrek van een luxe huis te zien. Door de herinrichting kunnen kinderen er nu spelen en is het ook een ontmoetingsplaats voor ouderen. De nieuwe inrichting is ook beter voor vogels, vlinders en insecten, zorgt ervoor dat regenwater nuttiger wordt gebruikt en dat hitte beter wordt opgevangen. In juni 2019 werd de herinrichting voltooid.