MUIZENEST

Lennie Boas (Lenie van de Bergh) werd op 16 juli 1931 in Amsterdam geboren. Haar vader Mozes Boas (Amsterdam, 12 oktober 1898 – Auschwitz, 28 januari 1944) was een koopman, die met zijn echtgenote Roosje Boas-Cohen (Amsterdam, 18 augustus 1902 – Auschwitz, 28 januari 1944) en twee dochter Sipora Leny Boas (Amsterdam, 12 december 1924 – Auschwitz, 28 januari 1944) en Lennie Boas woonde op Rijnstraat 129-iii te Amsterdam. Lenie is de enige overlevende van het gezin. De drie anderen werden eind januari 1944 vanuit Westerbork op transport gezet en na aankomst vermoord.

Lennie was toen uit vanuit de hoofdstad overgebracht naar Limburg waar ze werd ondergebracht bij de familie Rutten-Linders in Meerlo. Lennie schijnt het haar onderduikouders niet erg gemakkelijk te hebben gemaakt. Herman van Rees merkt in zijn boek ‘Vervolgd in Limburg. Joden en Sinti in Nederlands Limburg tijdens de Tweede Wereldoorlog’(2013) over haar op: ‘Soms werden gastgezinnen werkelijk tot wanhoop gedreven door het gedrag van hun pleegkind. Lenie Boas was via Hanna van de Voort ondergedoken bij een familie in Meerlo. Haar gedrag was onuitstaanbaar. Toch wisten de pleegouders het met haar vol te houden tot na de bevrijding. Toen was de maat vol. Zij zetten Lenie buiten de deur en stuurden haar naar Hanna, met een briefje: Wij zijn zo vrij geweest Lenie naar Tienray te sturen. Vermoedelijk had u ze al eerder verwacht. Enfin, vanmiddag heb ik haar weggejaagd, na er eerst nog een bord (dat jammer genoeg tegen de muur in plaats van tegen haar hoofd is terechtgekomen), een vork en een asbak aan gewaagd te hebben. Het afscheid was zo dat een goed geschoolde woonwagenbewoner van de ergste en brutaalste soort haar niet had kunnen verbeteren, wat het bezigen van schimpscheuten en scheldwoorden betreft. Het tekent de solidariteit van de gastouders in Noord-Limburg, dat er toch een gezin in Melderslo werd gevonden dat bereid was het nog eens met Lenie te proberen.’ Dat tweede gezin was de familie Van Gerven-Reinders in Melderslo, waar ze bleef tot ook de rest van Nederland was bevrijd.

Nu kunnen er allerlei oorzaken zijn geweest waarom Lennie zo onhandelbaar was. Het was immers een dertienjarig meisje, waarschijnlijk volop in haar pubertijd, die ineens uit de vertrouwde omgeving van ouders, familie, vriendinnetjes en grote stad werd gehaald en op het Limburgse platteland werd gedropt, waar ze niemand kende en misschien de meeste mensen maar amper verstond. Daarbij de grote vrees en onzekerheid over het lot van degenen die ze in Amsterdam moest achterlaten. Wat ook nog kan hebben meegespeeld is dat ze waarschijnlijk uit een Joods gezin kwam met sterke zionistische gevoelens. Nu moesten de Joodse onderduikkinderen in Limburg naar de katholieke school en om zo weinig mogelijk op te vallen moesten de kinderen katholiek onderwijs krijgen, naar de mis gaan en soms zelf de communie doen. Dat was bedoeld om de kinderen maximale veiligheid te geven en werd niet ingegeven door bekeringsdrift vanuit de organisatie. Maar er zijn gevallen bekend waar de onderduikouders toch probeerden kinderen van het Joodse geloof af te brengen en te bekeren tot katholieken. Mogelijk stuitte Lennie hier op dat probleem of heeft ze dat als zodanig ervaren.

Daarna duikt Lennie nog één keer op in de archieven als ze op 19 januari 1948 in ’s Graveland deelneemt aan de hachsjara, de voorbereidingsschool op emigratie naar de nieuwe staat Israël. Het lijkt logisch dat ze nog datzelfde jaar is geëmigreerd. Over haar verdere leven daar en haar waarschijnlijke sterfdatum is niets bekend. Verder zijn er twee JOKOS-dossiers (nummers 14392 en 31050) bij het Gemeentearchief van Amsterdam in verband met claims die na de oorlog bij de Bondsrepubliek Duitsland werden ingediend voor tijdens de oorlog geroofde inboedels. Het zou gaan om claims voor vergoeding van waardevolle voorwerpen die door Mozes Boas werden ingeleverd bij de roofbank Lippmann-Rosenthal (L-claim, nummer 1181/8949), mogelijk ingediend door Lennie Boas of door haar kinderen.