013 – KASTEEL GOUDENSTEIN
Al in de dertiende eeuw stond er in Haaften, een dorp in de gemeente West Betuwe (Gelderland), het kasteel Goudenstein dat werd gebouwd door het geslacht (De Cocq) van Haeften. Na bijna drie eeuwen bezit verkocht de familie Goudenstein in 1609 aan de familie Van Brederode, een (hoog)adellijke familie uit Holland, die vanaf de tweede helft van de dertiende eeuw tot omstreeks 1600 een grote rol in de Nederlandse geschiedenis speelde. De wettelijke lijn van deze familie stierf uit in 1679 toen Wolfert van Brederode (Den Haag, 18 november 1649 – Vianen, 15 juni 1679) op 29-jarige leeftijd ongehuwd en kinderloos overleed. De bezittingen werden daarna verdeeld over familieleden. Ook heerlijkheid en kasteel Goudenstein kwam toen in andere handen. Althans wat er nog van resteerde, want in het Rampjaar (1672) werd het kasteel door de Franse troepen van koning Lodewijk XIV bijna geheel verwoest. Tot dat moment bestond het kasteel uit een vierkant omgracht huis met op elk van de voer hoeken een grote toren. Het gebouw bestond uit een overwelfde kelder, drie verdiepingen en een zolder met zadeldak. De toren kenden geen wenteltrap, maar per verdieping konden vanuit het hoofdvertrek de torenvertrekken worden bereikt. Na het bezoek van de Franse troepen stonden nog maar wat muren en één hoektoren fier overeind staan. De toren is bijna 19 meter hoog en heeft een doorsnede van 3,5 meter. Halverwege zijn in het muurwerk nog de sporen van kantelen zichtbaar. De weergang was oorspronkelijk op deze hoogte, de muur eronder heeft een dikte van 1,10 meter, terwijl daarboven de muur slechts 25 centimeter is. De muur werd vermoedelijk in de 16e eeuw verhoogd.
Nadat de heerlijkheid en kasteeltoren in verschillende handen waren geweest, kwam het in 1712 in bezit van Benjamin Dutry van Haeften (1668-1751), geen directe nakomeling van de oorspronkelijke bouwers, zoals de naam enigszins doet vermoeden. Hij heette namelijk oorspronkelijk Benjamin Dutry, was koopman en bewindhebber van de Amsterdamse Kamer van de Verenigde Oost-lndische Compagnie. Zijn nakomelingen paste de naam na de aankoop van de heerlijkheid Haaften aan in Dutry van Haeften. Deze familie liet een nieuw landhuis bouwen, omdat het slot Goudenstein inmiddels tot een ruïne was vervallen. En in 1794 vielen de Fransen opnieuw ons land binnen en werd wat nog overeind stond van het kasteel verder verwoest, tot slechts die ene toren resteerde. Die toren bleef tot 1975 familiebezit, waarna ze werd aangekocht door de Stichting Vrienden der Geldersche Kasteelen. De toren staat nu in de achtertuin van twee woningen en is niet toegankelijk voor het publiek, maar kan vanuit de straten in Haaften makkelijk worden gezien. Samen met de protestantse kerk en korenmolen De Blauwe Reiger bepaalt de resterende toren van het voormalige kasteel Goudenstein de horizon van Haaften. Doordat het dorp in een uitstulping van de Waalbandijk ligt, zijn deze drie vanuit allerlei richtingen op verscheidene kilometers afstand te zien.
