PIETER VAN AS (21)

Pieter van As (Rotterdam, 25 januari 1899 – Amersfoort, 29 december 1942) was een Nederlandse verzetsstrijder tijdens de Tweede Wereldoorlog. Van As, verzetsnaam “Piet”, was haltewachter bij het openbaar vervoer te Rotterdam. Al sinds het begin van de oorlog begint hij samen met zijn broer Gerrit van As met verzetsactiviteiten in de verzetsgroep “Leeuwengarde”. Ze begonnen al kort na de capitulatie met het verzamelen van militaire gegevens en wapens en richtten een geheime wapenbergplaats in op het station Bergweg, waar Pieter werkte.Het station Bergweg, geopend in oktober 1908 was een halte van de Hofpleinlijn, de spoorwegverbinding tussen Rotterdam en Den Haag. In het najaar van 1940 vormden ze de verzetsgroep die later opging in de Leeuwengarde, waarvan Ph. W. Masselman en Gerrit van As de leiders waren. Gerrit van As (Rotterdam, 4 oktober 1902 – Amersfoort, 29 december 1942) was een broer van Pieter van As. Hij was een medewerker van een rederij.

De Leeuwengarde had een aantal ambitieuze doelstellingen. In de eerste plaats: steun aan een Engelse invasie in Nederland in de bereidheid vaderland en volk gewapenderhand vrij te vechten. En vervolgens de volledige vernietiging en uitroeiing van het nazisme en van de N.S.B.-ers, zodra de bezetter door de Engelsen bloedig teruggeslagen is. Het was de taak der Leeuwengardisten de bezetter met alle middelen te bestrijden, in het bijzonder met sabotage en spionage. De activiteiten van de Leeuwengarde werden georganiseerd in vier groepen: 1) het aanleggen van persoonslijsten voor “de dag der wrake” en het verspreiden van vlugschriften en geruchten. 2) de vervaardiging van vlugschriften. 3) het werven van “Gardisten” en het vergaren van spionagemateriaal. 4) het bijeen brengen van wapens en het plegen van sabotage: Ortskommandanturen, munitie-opslagplaatsen en militaire hospitalen moesten worden aangevallen en telefoonleidingen moesten worden vernield.

De groep werd waarschijnlijk verraden door een infiltrant. De eerste arrestaties vinden plaats op 21 augustus 1941. Op 31 maart 1942 wordt zijn broer Gerrit gearresteerd en van 16 november tot 27 november 1942 vindt diens proces plaats in het Huis van Bewaring in de Gansstraat te Utrecht. Pieter van As zelf wordt op 9 april 1942 ook opgepakt. Hij wordt overgebracht naar Kamp Amersfoort. Van de in totaal 80 arrestanten worden er op 29 december 1942 dertien gefusilleerd op de Leusderheide in Amersfoort waaronder de gebroeders Van As.De andere gefusilleerden waren: Ph.W. Masselman, F.M. van den Acker, .J. Aubert, F.W. baron van der Borch tot Verwolde, J. Faas, M.J.W. Huijbers, J. Kars, J. Noordijk, A. Stemmerding, G.W. Surquin en B. Veenstra.

Aan Pieter is in 1946 postuum het Verzetskruis toegekend. Het lichaam van zijn broer is herbegraven op 1 december 1945 op de begraafplaats Crooswijk, vak CC nummer 3536. Van As werd begraven op de Leusderheide en op 1 december 1945 ook herbegraven op de Gemeentelijke Algemene Begraafplaats Crooswijk in Rotterdam.