MUIZENEST

Olivier Giran (Sèvres, 14 september 1920 – Angers, 16 april 1943) was een Franse verzetsstrijder met de schuilnaam Monsieur Alain tijdens de Tweede Wereldoorlog. In november 1939 nam hij dienst bij de infanterie om de opleiding tot reserve-officier te gaan volgen. Op het moment in juni 1940 dat de Fransen een wapenstilstand met de Duitse aanvallers overeenkwamen bevond hij zich in Vichy. Aan de gevechten had zijn onderdeel niet deelgenomen. Op 16 juni 1940 begon maarschalk Pétain onderhandelingen met de Duitse bezetters. Charles de Gaulle was lid van het Franse oorlogskabinet tijdens de Duitse invasie en was door voorzitter Paul Reynaud op een diplomatieke missie naar het Verenigd Koninkrijk gestuurd om daar steun te krijgen voor het Franse verzet. Op 18 juni 1940 sprak generaal De Gaulle de Franse bevolking toe in een radio-uitzending van de BBC. De Gaulle deed een hartstochtelijk beroep op de Franse soldaten en burgers de oorlog voort te zetten. Ondanks de oproep van De Gaulle tekende Pétain op 22 juni 1940 toch de overgave met de asmogendheden en werd zo de president van Vichy-Frankrijk. Door het oorlogskabinet, met De Gaulle als belangrijkste woordvoerder, werd daarop de beweging Vrije Fransen of Vrije Franse Strijdkrachten opgericht, die bestonden uit Franse oorlogsstrijders, officieren en burgers die de asmogendheden wilden bevechten. De Vrije Fransen stonden recht tegenover het collaborerende Vichy-regime.

Deze oproep vanuit Londen van generaal de Gaulle maakte een diepe indruk op Olivier Giran. Hij besloot naar Engeland te gaan om zich bij de Vrije Fransen te voegen. Hij werd echter bij zijn poging de oversteek te maken op 7 december 1940 in Marseille gearresteerd. Het leverde hem een gevangenisstraf van zes maanden op. Het verhinderde hem echter niet om zodra hij weer op vrije voeten was zich met allerlei verzetsactiviteiten bezig te houden. Eind 1941 reisde hij af naar Zwitserland en nam daar contact op met de Britse Inlichtingendienst. Hierna keerde hij terug naar Frankrijk, ongetwijfeld met enige instructies. Door tussenkomst van zijn vader, de predikant Etienne Albert Giran, kwam hij in contact met onder meer Johan Herman Laatsman de Bailleul (Gent, 14 september 1903 – Den Haag, 28 mei 1976), een Nederlandse diplomaat en degenen die in de periode januari 1943 – februari de hoogste leiding zou hebben over Dutch-Paris. Dat was een ondergronds netwerk van het Nederlands, Belgisch en Frans verzet met als doel mensen te redden en belangrijke documenten te smokkelen. De ontsnappingsroute heeft in belangrijke mate bijgedragen aan het Frans verzet en was verantwoordelijk voor de redding van meer dan 1.080 mensen, waaronder 800 Nederlandse Joden en meer dan 112 neergehaalde geallieerde piloten. Er werkte ongeveer 300 man voor het netwerk, waarvan in de bezettingsjaren ongeveer de helft werd gearresteerd. Veertig leden werden gedood of stierven aan de gevolgen van gevangenschap. Olivier Giran begeleidde voor Dutch-Paris regelmatig als ‘passeur’ Nederlanders via Dijon en Pontarlier naar het vrije Zwitserland. In dezelfde tijd was hij als verzetsstrijder ook lid van de groep Agir van kolonel Michel Hollard (10 juli 1898-16 juli 1993), de Franse verzetsheld die door de Engelsen word omschreven als ‘the man who literally saved London’ vanwege het doorgeven van talrijke locaties van waaruit de Britse hoofdstad met V1’s werd bestookt. Hollard zou in totaal 49 keer onder allerlei weersomstandigheden de Zwitserse grens zijn overgestoken om belangrijke informatie aan de Britse ambassade door te geven.

Bij een poging tien Nederlanders naar Zwitserland te begeleiden werd Giran op 20 juni 1942 op het station van Dijon gearresteerd, waarschijnlijk na verraad binnen de organisatie.. Na drie maanden in de gevangenis van Dijon te hebben gezeten werd hij door de Duitsers ondergebracht naar de gevangenis van Fresnes en op 9 december 1942 naar de gevangenis van Angers. Daar zat inmiddels ook zijn vader opgesloten, die later zou worden getransporteerd naar het concentratiekamp Buchenwald waar hij op 13 september 1944 overleed. Daar moest hij geheel afgesloten van andere gevangenen in een cel zonder enig daglicht zijn proces afwachten. Dat vond plaats tussen 24 en 30 maart 1943 in Angers. De Duitse militaire rechtbank veroordeelde hem ter dood. Op 16 april 1943 werd Olivier Giran in Angers gefusilleerd. Na de oorlog werd postuum het boek Lettres de prison uitgebracht, dat brieven bevatte die hij tijdens zijn gevangenisstraf aan zijn ouders had geschreven. Het boek zou later onder de titel Ma vie n’est pas entre ces quatre murs heruitgegeven worden. Giran ligt begraven op de cimetière de l’Est van Angers, samen met 44 andere verzetsstrijders. Op 20 mei 1950 verleende de Nederlandse regering Olivier Giran het Verzetskruis; in  Angers is een plein naar hem genoemd.