MUIZENEST

Christiaan Boers (Den Haag, 24 oktober 1889 – Oranienburg, 3 mei 1942) was een Nederlandse beroepsmilitair, kapitein bij de Koninklijke Landmacht. Hij bracht zijn jeugd door in Den Haag. Zijn ouders stuurden hem naar een particuliere school en daarna begon hij aan een militaire opleiding. Na de Koninklijke Nederlandse Militaire Academie in Breda en komt hij in Amersfoort terecht. In 1921 woonde de Eerste Luitenant der Infanterie op de Utrechtseweg 100, was hij getrouwd met Helena Wiepkes uit de gemeente ‘Wijk aan Zee en Duin’ en ze had het echtpaar twee zoontjes, Henk (1919) en Dirk (1921). Het huwelijk met Helena liep echter op de klippen en eind twintiger jaren volgde een echtscheiding. In 1933 trouwde hij opnieuw, met de 26-jarige Janna Metz . Christiaan was toen al bevorderd tot Kapitein der Infanterie.

Tijdens de Duitse aanval op Nederland in mei 1940 was hij commandant over de zeer moderne Stelling Kornwerderzand, waar 255 manschappen waren ondergebracht in diverse zware betonnen kazematten. Het complex had een groot aantal bunkers met mitrailleurs en licht geschut; het was voorbereid op een lange geïsoleerde belegering. De verdediging van de open dijk en de maritieme naderingszone was de enige taak van het detachement waar Boers het bevel over voerde. In de eerste oorlogsdagen rukten de Duitsers langzaam op richting Afsluitdijk, waar ze op 13 mei 1940 eerst een ‘gewapende verkenning’ uitvoerde om de paraatheid van de defensie bij Kornwerderzand te testen. Ze openden het vuur op de stelling en stuurden verkenners en stoottroepen op fietsen de Afsluitdijk op. Boers wachtte rustig af tot de Duitsers op circa achthonderd meter waren genaderd en liet toen vuur uitbrengen uit kazemat VI. Daarna werden de vluchtende Duitsers vanuit kazemat II onder vuur genomen. Na anderhalf uur was de strijd voorbij; er volgden verder geen Duitse aanvallen meer. De Slag om de Afsluitdijk was afgelopen en werd op basis van geruchten en militaire overdrijvingen een mythische overwinning op het Duitse leger, een van de weinige plaatsen in West-Europa waar de Duitse troepen tijdens de Blitzkrieg niet wisten door te breken en ze zware verliezen leden. Gesproken werd over vele honderden gesneuvelde Duitsers, terwijl er in werkelijkheid slechts vijf Duitsers het leven verloren en een paar vliegtuigen werden beschadigd of neerstorten. In werkelijkheid besloot de Duitse bevelvoerders dat de Nederlandse capitulatie al nabij was en het zinloos was zwaar strijd om de Afsluitdijk te gaan voeren. Boers was echter zo euforisch over het met succes afslaan van de voorzichtige Duitse aanval dat hij op 14 mei 1940 voorstelde een tegenaanval te lanceren om Friesland schoon te vegen. Een dag later capituleerden de Nederlandse strijdkrachten echter.

Na de capitulatie ging Boers bij het verzet en werd lid van de Ordedienst, een organisatie die bijna geheel door (oud-)officieren werd geleid.De Duitsers slaagden er al snel in de organisatie te infiltreren. In het voorjaar en de zomer van 1941 volgde een reeks arrestaties binnen de Ordedienst, na een periode van verhoren en onderzoek begonnen de Duitsers een massaprotest tegen de opgepakte leden van de Ordedienst. Een proces dat bekend zou staan als het Eerste OD-proces, dat eind maart 1942 begon in hotel de Witte op de Amersfoortse Berg, vlak bij Kamp Amersfoort. De Duitse Sicherheitsdienst (SD) bracht leden van drie verzetsorganisaties voor de rechtbank: de Ordedienst, de Delftse Mekel-groep en de Schoemaker-groep. Verder werden dertien beroepsofficieren berecht, die ondanks het ondertekenen van de erewoord-verklaring buiten een georganiseerd verband verzet hadden gepleegd. Uiteindelijk werden 72 man ter dood veroordeeld, direct overgebracht naar concentratiekamp Sachsenhausen en onmiddellijk na aankomst op 3 mei 1942 met een nekschot gedood. Daarnaast waren er vele tientallen leden van de Ordedienst die op een later tijdstip in Nederland werden geëxecuteerd of naar een van de vele Duitse concentratiekampen vervoerd. Het merendeel van hen zou ook de oorlog niet overleven.

Christiaan Boers was één van de 72 leden van de Ordedienst die in Sachsenhausen werd geëxecuteerd en in een massagraf werd begraven. In de nacht voor zijn executie schreef hij in een afscheidsbrief aan zijn twee zonen dat hij zijn straf zwaar vindt, maar geen spijt heeft van zijn daad. Hij sluit af met: ‘Jongens, jullie hebt je leven nog voor je! Moge het er voorspoedig en gelukkig zijn en jullie er in vinden, wat je er in zoekt niet alleen, maar ook wat er uitgehaald moet worden. God sterke en behoede ook jullie! Met mijn meest hartelijke groeten en stevige vijven, Je liefhebbende Vader’. Op 9 mei 1946 werd Boers postuum het Bronzen Kruis toegekend voor zijn verdiensten als commandant van fort Kornwerderzand. In de buurt van de kazemat is een monument opgericht voor kapitein Boers en luitenant Q.J. Ham, die mede de leiding over de stelling Kornwerderzand had. Quirinus Ham zou eind februari 1944 in Mauthausen worden gefusilleerd, een datum die pas na de nodige verwarring kon worden vastgesteld. Op 28 juni 2005 werd het viaduct Kornwerderzand omgedoopt in Kapitein Boers Viaduct. Het naambord werd onthuld door Boers’ zoon Dick Boers en zijn kleinzoon Guus Boers.