MUIZENEST

.
Le jugement de Paris
Pierre-Auguste Renoir
1913-1914
Hiroshima Bijutsukan.

De Franse kunstschilder Pierre-Auguste Renoir (Limoges, 25 februari 1841 – Cagnes-sur-Mer, 3 december 1919) maakte dit schilderij van het Parisoordeel in circa 1913-1914. Het schilderij (olieverf op linnen, 73 × 92,5 centimeter) toont de Trojaanse prins Paris die als scheidsrechter optreedt in een schoonheidswedstrijd tussen de drie godinnen Hera, Athena en Aphrodite. Renoir was toen de leeftijd van zeventig jaar al eventjes gepasseerd. In die laatste jaren woonde en werkte hij in het bergdorpje Le Cannet, wat ‘klein Cannes’ betekent. Nu is het dorpje opgeslokt door de flatgebouwen en autoboulevards van het uitdijende Cannes. Rond de eeuwwisseling was het echter een pittoresker streek met plantages met citroenbomen en daardoor een aantrekkelijk streek voor kunstenaars om zich er tijdelijk te vestigen. De kunstschilder Pierre Bonnard woonde er meer dan twintig jaar en in Le Cannet is sinds 2011 het aan hem gewijd Musée Bonnard te bezoeken. Ook Renoirs voormalige atelier zijn hier nog te bezoeken te Zijn. Renoir maakte in het dorp onder meer het fantastische schilderij Le Cannet. Renoir leed toen al aan artritis en zat in een rolstoel, maar werkte onvermoeibaar door. Tijdgenoten zeiden dat hij het penseel aan zijn pols vastbond zodat hij het nog steeds kon begeleiden. Dit soort impressionistische schilderijen raakte echter in de minderheid. Steeds vaker greep hij terug naar thema’s uit de Griekse mythologie, de onderwerpen waarmee hij zijn carrière was begonnen. Een belangrijke inspiratiebron daarbij was Pieter Paul Rubens, waarschijnlijk vanwege de beider voorliefde voor voluptueuze vrouwen. Belangrijk was voor hem ook dat het thema hem de gelegenheid bood om de fysieke schoonheid van het vrouwenlichaam uit te beelden, zoals hij dat zijn leven lang had gedaan. Door het thema kon hij ook aansluiten bij de ‘grote traditie’ van de kunstgeschiedenis’, want het oordeel was een veel geschilderd onderwerp.

Zijn interpretatie van het Parisoordeel wordt vaak beschouwd als het beste werk uit zijn laatste periode. Het werk sluit aan bij de voorstellingen van Rubens. Paris is afgebeeld als een herder met een Frygische muts, wat wijst op een nederige afkomst. Hermes, met gevleugelde hoed, leidt hem de godinnen voor. Ze paraderen naakt voor hun scheidsrechter. De sensualiteit van de figuren wordt benadrukt door een bijna strelend penseelgebruik en gebruik van warme kleuren. De huidskleur van de godinnen lijkt met zongoud overgoten. De omgeving heeft iets mediterraans, naar de omgeving waar hij woonde. Het kleurgebruik doet ook denken aan de fantasievoorstellingen van ‘Les Fauves’, een groep jonge schilders die toen veel werkte in Zuid-Frankrijk en berucht waren om hun felle kleuren en woeste schildergebaren. Mogelijk wilde de oude schilder zich met de jonge generatie meten, maar was wijs niet te overdrijven qua kleurgebruik en penseelvoering, plus vast te houden aan de klassieke thema’s uit zijn jeugdjaren.