MUIZENEST

Jan Coenraad Heriold Folmer van Hanxleden Houwert (Medemblik, 8 april 1906) werkte sinds 1938 in het in- en exportbedrijf en groothandel in specerijen en koloniale waren van zijn vader in Amsterdam. Medio mei 1940 kreeg hij de leiding over het bedrijf. Bij een tegenaanval op 12 mei 1940 onderscheidde hij zich als dienstplichtig sergeant van het 29 Regiment Infanterie bij gevechten nabij de Grebbeberg. Bij Koninklijk Besluit nr. 26 kreeg hij op 12 november 1947 postuum het Bronzen Kruis voor zijn dapper optreden als militair. Vanaf 1942 was Houwert actief in het verzet, waarbij hij de schuilnamen Bleumer, Bolland en Jan Houwing gebruikte. In het begin helpt hij alleen binnen de hulpverlening aan Joodse onderduikers, maar later ging hij ook ondergedoken studenten, arbeiders en spoorwegpersoneel ondersteunen. Als medewerker van Henk van der Tweel (Amsterdam, 20 maart 1917 – Amsterdam, 13 mei 1997) van de Persoonsbewijzencentrale (PBC) van Gerrit van der Veen kon hij makkelijk zorgen voor vervalste persoonsbewijzen, geld, distributiebescheiden en onderduikadressen. De cardioloog Van der Tweel was de meestervervalser medewerker van de Persoonsbewijzencentrale.

Vanaf 1942 werkte hij ook voor de Sectie V van het Algemeen Hoofdkwartier van de Ordedienst (AKH-OD), waarvoor hij Duitse verdedigingsobjecten in beeld bracht. Hij werkte hierbij nauw samen met Dirk Kroon. Met de schetsen en foto’s die hij maakte werden op het hoofdkwartier kaarten vervaardigd. Na de oprichting van de Binnenlandse Strijdkrachten werkte Houwert mee aan het begeleiden van wapentransporten.

Op 27 oktober 1944 werden Houwert en zijn neef Chris Houwert in zijn zaak aan de Prins Hendrikkade 145 in Amsterdam door de Feldgendarmerie gearresteerd, waarschijnlijk nadat een verzetsman tijdens martelingen was doorgeslagen. Tijdens het vervoer naar het Museumplein wierp Houwert zich op één van de leden van de Feldgendarmerie, zodat zijn neef in de verwarring kon ontkomen. Jan van Hanxleden Houwert kreeg echter eenzame opsluiting in het Huis van Bewaring aan de Weteringschans in Amsterdam. Op 9 december werd hier ook zijn strijdmakker Dirk Kroon binnengebracht.

Met acht andere Todeskandidaten werden Van Hanxleden Houwert en Kroon uit de Amsterdamse gevangenis op zondag 7 januari 1945 overgebracht naar Limmen, waar de tien mannen rond één uur ’s middags werden gefusilleerd. Deze executie was een Duitse represaillemaatregel voor de aanslag van het verzet een dag eerder op een Duitse officier die in het Marine-Lazarett in Heiloo werkte. Een van de andere geëxecuteerden was Dirk Kroon, met wie hij had samengewerkt bij het observeren en in beeld brengen van Duitse verdedigingswerken. De lijken van de gefusilleerden werden in de duinen van Overveen in een massagraf begraven. Later zijn ze herbegraven op de Eerebegraafplaats te Bloemendaal. Van Hanxleden Houwert ligt in vak 34. Bij Koninklijk Besluit nr. 10 van 2 december 1951 kreeg Van Hanxleden Houwert postuum het Verzetskruis. In Amsterdam is de Van Hanxleden Houwertstraat naar hem vernoemd. Voorts prijkt zijn naam op het Oorlogsmonument in Castricum.