MUIZENEST

HILDEBRAND – CAMERA OBSCURA (36)
EERDERE AFLEVERINGEN

Dan, keren wij tot onze stoomboot terug! Eerst gaat het goed. Men komt vrolijk en luchtig, lustig, fris en vatbaar voor allerlei soort van genoegens aan boord. Men blijft op het dek totdat de stad waar men afvoer uit het gezicht verdwijnt. Men vindt het genoeglijk naar den linker of rechter oever uit te kijken. Dan gaat men tevreden naar beneden en vindt de kajuit heel mooi, heel gemakkelijk, de sofa alleruitmuntendst; het is een hele aardigheid zich op een vouwstoeltje te zetten. Men schikt zich in gezellige groepen; men bestelt ontbijt; men praat, men lacht, men heeft anecdoten, stads- en staatsnieuws; men speelt met belangstelling een partij schaak; men is op zijn gemak. Zoo is het begin. Maar een uur later, en gij ziet van tijd tot tijd dan dezen, dan dien het hoofd uit het luik steken en op dek komen, dit is de verveling nog niet; ’t is de ongedurigheid die haar voorafgaat. Men wil eens weten waar men in de wereld is; men wil in de lucht zijn; men wil de mooie gezichtspunten niet verbeuren; – men blijft een poosje boven, links en rechts en voor en achter kijkende; het twijfelziek gemoed vraagt: ‘Amuseer ik mij?’ De beurs antwoordt: ‘Ik wil het hopen.’
(meer…)

HILDEBRAND – CAMERA OBSCURA (35)
EERDERE AFLEVERINGEN

De stoomboot, zei ik tot mij-zelven, en ik nam een plaats van Rotterdam tot Nijmegen, zal alles verbeteren en overtreffen; zij zal mij met de middelen van vervoer en met het reizen en trekken verzoenen; de snelle, de ruime, de gemakkelijke, de sierlijke, de gezellige, de rijke stoomboot! Is zij niet een vlottend eiland van genoeglijkheden, een betoverd stroompaleis, een hemel te water? Nu ja: het is een drijvend koffiehuis, zegt men wel. Voor kleine afstanden niets gelukkiger dan een stoomboot. Maar het is voor de grote, dat men haar nodig heeft. Zeg niet: men is er zo goed als tehuis. ’t Is waar, men zit er op brede banken met zachte kussens, aan gladde tafels, men kan er alles krijgen wat men verlangt, al doen wat men begeert. Maar die korten schok, als van een paard dat hoog draaft, die gemengde stank van olie en steenkolen, de duurte der verkwikkingsmiddelen, de aanmatigingen van den hofmeester, het slechte eten en de verveling: dit alles heeft men tehuis niet. Ik zei verveling – want waar ter wereld ontmoet men meer mensen, die voor hun pleizier reizen, dan op een stoomboot? en wat is vervelender dan hun gezelschap?
(meer…)

HILDEBRAND – CAMERA OBSCURA (34)
EERDERE AFLEVERINGEN

De Slapers staan bij mij op de laagste, de minst schuldige trap van overlast. Hun onaangenaamheid is voor drie vierde negatief. Maar, ziet ge, zij snorken somtijds; – en hatelijk zijn zij, als men ze voorbij moet met in- en uitgaan op de pleisterplaatsen, – en eindelijk, ze worden hoe langer hoe breder! Hun posteriores, hun ellebogen, hun knieën, alles zet zich uit; – en ik heb gereisd met slapende passagiers, die zich op een tocht van nog geen vier uren tot het dubbel van hun omtrek hadden uitgebreid. Voor het overige moet ik hen wel dragelijk vinden, aangezien ik de meesten tijd de eer heb tot hun klasse te behoren. – Volgen de Rokers! Daar was een tijd, mijne vrienden! maar toen waren de Goudse pijpen nog fatsoenlijk, en de blikken sigaar-kokers en zilveren pijpjes nog in de mode; dat geen welopgevoed man, geen commis-voyageur, geen kwajongen zelfs (dat wel het onbeschaamdste slag van wezens is!) een blad tabak zou hebben aangestoken, zonder eerbiedig te vragen: ‘Zal het niemand’ of althans: ‘Zal het de dames niet hinderen?’ Hoe ook binnen ’s kamers aan de pijp (die nu eenmaal de toenaam van ‘vaderlandse’ verkregen had) verslaafd, buiten ’s huis rookte men niet dan bij gedogen en goedkeuring met algemene stemmen en, mocht men die wegdragen, men maakte er met kiesheid gebruik van; men rookte met zekere bedachtzaamheid, kleine wolkjes! (meer…)

HILDEBRAND – CAMERA OBSCURA (33)
EERDERE AFLEVERINGEN

Men is bezig in mijn vaderland spoorwegen aan te leggen. Het heeft lang geduurd eer men er toe komen kon. De plannen varen bij ons te lande altijd nog met de trekschuit; de lijn breekt wel zesmaal eer zij hun bestemming bereiken: eindelijk komen zij er toch; maar hemel! wat duurt het lang eer de bagage aan wal en te huis is; eer de koperen stoof en de schansloper en de parapluie aan de kruier zijn terhand gesteld. Wat mij betreft, ik ben een Hollander van ouder tot ouder, maar ik heb, bij andere onvaderlandse ondeugden, een recht onhollands ongeduld; schoon ik mijzelf het recht moet doen te verklaren dat er niemand zijn kan, die met meer kalmte dan ik een lieve vrouw een streng breikatoen of zijde helpt uit de war maken. Trouwens, dat is ook geheel iets anders. Voor al wat doen is heb ik het meest mogelijke geduld; voor langzaam doen heb ik eerbied; maar niet doen verveelt mij verschrikkelijk; ik kan niet wachten; geen lijdelijkheid! Het leven is er te kort en mijn bloed te gauw voor. ‘Festina lente!’ Recte, sed festina! – Wat in ’t bijzonder de spoorwegen aangaat: ik zit er sedert jaren pal op te wachten; niet omdat ik er een commercieel of financieel belang bij heb; niet omdat ik er een weddenschap over heb aangegaan; maar alleen omdat er tot nog toe geen middel van vervoer bestaat, dat mij bevalt, zoo niet eigen rijtuig en postpaarden, waar ik, om voor mij zeer gewichtige redenen, slechts zelden gebruik van kan maken.
(meer…)

HILDEBRAND – CAMERA OBSCURA (32)
EERDERE AFLEVERINGEN

Pieter is waaratje verliefd, en hoe wij uit spelevaren gaan (6)

De levenslustige Christien stiet Koosje aan, en de beide meisjes lachten achter haar zakdoek.
Amelie zeeg ‘doodaf’, en waarschijnlijk met een halfhonderd steken in haar zij, op een stoel neder; maar op dit ogenblik ging de deur open, en de vrolijke Dolf van Brammen schoot met dezelfde uitgelatenheid op de persoon van Pieter af, die met een wijd duffelse buis aan, een rode bouffante van Teeuwis om de hals, en een pakje nat goed, in zijn zakdoek samengebonden, onder den arm, binnentrad; en dezelve Pieter ogenblikkelijk bij de linkerhand grijpende en zijn eigen rechter om Pieters midden slaande die vruchteloos zich poogde los te worstelen, galoppeerde hij met hem door de kamer, onder het juichen van dezelfde regels, die hem zoo bijzonder schenen te bevallen.
‘Laat me los, Van Brammen!’ riep Pieter, voor de eerste maal sedert ik hem kende zijne manlijkheid tonende; en met een fikse zwaai wierp hij, vonkelende van woede, den op zulk een krachtsbetoning niet verdachte Dolf van zich af en bijna tegen de muur. Deze evenwel, zonder zijne bedaardheid te verliezen, greep zijn degenstok op, stak den van zichzelve verbaasden Stastok den knop toe:
(meer…)

HILDEBRAND – CAMERA OBSCURA (31)
EERDERE AFLEVERINGEN

Pieter is waaratje verliefd, en hoe wij uit spelevaren gaan (5)

Het was ondertussen halfzes geworden en, schoon ’t nog zeer licht was, de zon was al ondergegaan en wij konden ons nog alleen in de koude naglans verheugen. Het bleek nu welk een dolle streek het eigenlijk was,
in de maand October na de middag een watertochtje te beginnen; er stak een zéér koel windje op, en wij vonden ’t beter binnen te gaan. Wij werden alzo in het beste vertrek van ’t huis gelaten, waar het pronkbed was, een friese klok en een dambord hingen, en vier schilderijen aan den wand ons de geschiedenis van Willem Tell herinnerden, om niet te spreken van een dier tabelletjes, welke men verkorte uitgaven van Trommius zou kunnen noemen, en waarop men lezen kan hoeveel kapittels, hoeveel verzen, hoeveel ende’s in de bijbel staan, en dergelijke wetenswaardige dingen meer. Zulk een hing er in een verguld lijstje. Hier zetten wij ons op de matten stoelen neder en begonnen, nadat Amelie, die het op haar zenuwen zeide te heb, een weinig bedaard was, rijnse wijn te drinken en sinaasappelen te eten alsof het een lauwe avondstond in Juli geweest ware.
(meer…)

HILDEBRAND – CAMERA OBSCURA (30)
EERDERE AFLEVERINGEN

Pieter is waaratje verliefd, en hoe wij uit spelevaren gaan (4)

Voor een sentimenteel meisje was er op die werf niet veel te zien. Wij zaten aan een vrij verveloos tafeltje, waarvan maar drie poten de grond raakten, op een door kippen en hanen omgewoeld terrein, van een aarden
dijkje aan drie kanten omgeven, en hadden het uitzicht op een vrij grote kroosgroene eendenkom, een loods, en een zeker ander klein gebouwtje. Het duurde een hele poos, eer een kleine lelijke bastaard van een mop en een fikshond geheel ophield uitvallen van vijandigheid te plegen; maar wat het toneel enige schilderachtigheid bijzette, waren drie kinderen, waarvan het oudste, een meisje van een jaar of zes, het kleinste, een wicht van even zoo veel maanden, op schoot had, terwijl de derde, een jongen van omstreeks vijf jaren met spierwit haar, op zijn rug op den grond lag. Deze groep bevond zich aan de rand van de eendenkom, en keek dan eens schichtig naar ons en dan weer vertrouwelijk naar de eenden.
Het waren deze lieve kinderen, die Amelie in staat stelden al de liefderijkheid van haar zachtgestemd gemoed te tonen; zij trok dus de kleine linkerhandschoen van de kleine linkerhand, en besloot ze op de innemendste en wegslependste wijze toe te spreken.
(meer…)

HILDEBRAND – CAMERA OBSCURA (29)
EERDERE AFLEVERINGEN

Pieter is waaratje verliefd, en hoe wij uit spelevaren gaan (3)

Wij hadden het schuitje in de singel laten brengen en derwaarts had Keesje den rijnse wijn getorst. Ik kwam juist met Christien ter bepaalder plaatse, als Pieter er ook verscheen; Koosje ging nevens hem; hij had haar
geen arm durven aanbieden, en zij had werk zijn grote stappen bij te houden.
De knorrigheid van Pieter scheen wel wat gezakt te zijn, maar ik zag ze met nieuwe neteligheid opleven, toen hij de jeugdige Van Brammen met zijn zuster en een meid, die in de een hand een grote huissleutel en in de andere een gemarmerd bordpapieren gitaardoos droeg, uit de poort en over de brug zag gaan. Dolf had voor deze gelegenheid een gele strohoed opgezocht, die hem vrij gemeen stond, droeg een bruingeruite pantalon en een groene dichtgeknoopte rok met glimmende knopen; aan zijne laarzen blonken een paar moeren van sporen, die hij evenwel, als bij deze gelegenheid minder te pas komende, had thuis gelaten, en hij had een gelen degenstok in de hand, die hij om dezelfde reden thuis had kunnen laten. Amelie, wier peettante eigenlijk Meeltje geheten had, was zeer bijzonder gekleed. Zij had een spencer aan van paarse zijde, waar een groenen rok onder uitkwam, en een hoedje van dezelfde kleur en stoffe als haar spencer, waarop zij een witten sluier droeg met een brede rand van dezelfde kleur als de rok. Haar kleine voeten staken in nanking slobkousjes, die haar fijnen enkel zeer wel deden uitkomen. Deze kleine voet en fijne enkel maakten, benevens hare handjes, de voornaamste schoonheden van de magere Amelie uit, die een lang bleek gezicht had, met grote groenachtige zwemmerige ogen, welke zij evenwel, of omdat zij bijziende was, of omdat zij het schijnen wilde, zo dicht toekneep dat men wedden zou dat zij niets zag. Zo als zij nu naast haar buikige broeder voortschreed, maakte zij in mij de gedachte aan den eersten droom van Farao zeer levendig.
(meer…)

HILDEBRAND – CAMERA OBSCURA (28)
EERDERE AFLEVERINGEN

Pieter is waaratje verliefd, en hoe wij uit spelevaren gaan (2)

Het plan werd aan vader en moeder medegedeeld, en er werd besloten dat wij, behalve Koosje, nicht Christientje zouden vragen, een jonge juffrouw van drieëntwintig jaar, die zeker gaarne mee zou gaan, daar zij niets te doen had dan bij een knorrige tante te zitten, die twee meiden hield en nooit uitging.
Wij gingen er dus op uit om een schuitje te huren; en nadat wij eerst bij een schuitenmaker aan de Oostpoort geweest waren, die het zijne had verkocht ‘om dat er geen profijt bij was’, en die ons naar de Westpoort zond, waar hij zeker wist dat wij er een konden krijgen; en nadat wij bevonden hadden, dat er aan de Westpoort niets meer van boven ’t water stak dan eventjes een klein neusje van den steven, vonden wij er eindelijk een zeer goed, in het midden van de stad, dat wij voor een gulden voor een gehele achtermiddag huren konden. Wij huurden het dus voor den gehele achtermiddag van de volgende dag en kweten ons vervolgens van onze uitnodigingen, die op een innemende wijze werden aangenomen. Mama van Naslaan was er voor hare dochter zeer vereerd mee; ofschoon zij, geloof ik, wel dacht dat er meer achter zat, en dat ook dit muisje een staartje hebben zou, en de oude tante hoopte tienmaal in een half uur dat het niet te koud op het water wezen zou, wat wij trouwens ook hoopten, schoon wij het tegendeel vreesden.
(meer…)

HILDEBRAND – CAMERA OBSCURA (27)
EERDERE AFLEVERINGEN

Pieter is waaratje verliefd, en hoe wij uit spelevaren gaan (1)

De knorrigheid, waarmee Pieter was te bed gegaan, was mij in ’t geheel geen raadsel geweest. Men heeft opgemerkt dat hij den geheel avond niet bij uitstek veel gesproken heeft, terwijl hij anders onder zijn vaders vrienden praats en waanwijsheid genoeg had. Maar twee kleine omstandigheden hadden hem gehinderd en belemmerd, te weten: liefde en haat. Het was mij namelijk volstrekt niet ontgaan dat hij gedurig stille blikken had geworpen in het witte halsje van Koosje, en zeker openlijke blikken op haar gelaat had willen werpen, zoo hij het had durven wagen een geregeld gesprek met haar aan te knopen. Verder was het mij niet moeilijk gevallen te ontdekken hoe de goedkeuring hem gehinderd had, die de schone verzen van Victor (hoe middelmatig en ongeregeld ook vertolkt, en slechtweg voorgedragen) bij haar hadden ontmoet; en hoe hij mij èn de vrijmoedigheid, waarmee ik mij daarna met haar in gesprek had begeven, èn de vriendelijke lachjes, die mij bij die gelegenheid waren te beurt gevallen, had benijd. Hij had zich van dezen avond voor zijn verliefd hart, geloof ik, heel veel voorgesteld; maar Koosje was vertrokken zoo als zij gekomen was, zonder dat hij haar één zoet woordje had toegevoegd, tenzij dan ‘hou je nog al van evenveeltjes?’ Hij had er op den duur ‘ingezeten’: hij had tegenover zijn eigen voornemens en tegenover wat hij voor zijn hartstocht hield een mal figuur gemaakt; wat wonder zoo hij uit zijn humeur geraakt was?
Ik wilde meer van dit alles hebben.
(meer…)

HILDEBRAND – CAMERA OBSCURA (26)
EERDERE AFLEVERINGEN

Er komen mensen op een kopje thee, om verder het avondje te passeren (5)

De heer Dorbeen kuchte. De heer van Naslaan trok ogen en wenkbrauwen pijnlijk samen, als of hij vragen wilde: ‘Waar moet dat naar toe?’ – Juist omdat ook hij dat niet wist, liet mijn ooms gelaat onbepaalde bewondering blijken.
‘Zoo zijt gij, dierbaar kind! Waar gij verschijnt, daar vluchten
En duisternis en nacht en zwarte regenluchten;
Gij zijt een heldre zon, een blijd en vroolijk licht;
Door d’adem van uw mond verwekt gij vreugd en leven,
Als zuivre koeltjes, die langs ’t knoppig bloembed zweven,
En ’t blosje sterken op der rozen aangezicht.
Want duizend lieflijkheên uit uw schoone oogjes schijnen;
Uw kleine handjes, die ik berg in een der mijnen,’

‘Och heer!’ zei mijn tante halfluid, en haar ogen werden allervriendelijkst klein.
‘Doen nog geen kwaad; gij weet nog niet wat dat beduidt.
Wat lacht gij vriendlijk, als wij ze u met speelgoed vullen!
Klein heiligje, in een krans van glinstrend blonde krullen,
Hoe lieflijk blinkt uw hoofdjen uit!’
(meer…)

HILDEBRAND – CAMERA OBSCURA (25)
EERDERE AFLEVERINGEN

Er komen mensen op een kopje thee, om verder het avondje te passeren (4)

Het was het speelwerk in de lamp, door mijn tante, in schijn van lepeltjes uit het lepeldoosje, dat voor den olifant stond, te zoeken, opgewonden. Ik begreep nu waarom zij er zoo op gesteld was geweest, dat mevrouw Dorbeen haar reciet mocht hebben uitgesteld.
Mevrouw Dorbeens ogen, die net gereed stonden om met
‘Ik wens geen stap terug te treden,’
hevig uit te rollen, rolden terug met de snelheid van een spoortrein.
‘Wat is dat?’ riep ze.
‘Dat is een walsje,’ zei haar man.
‘Neem mij niet kwalijk, mevrouw,’ smeekte mijn tante, ‘ik had het opgewonden. ’t Is het speelwerk in de lamp. ’t Is anders de aardigheid, dat het zo onverwachts begint, een poosje nadat het opgewonden is. ’t Was om de vrinden te verrassen. Ik had gehoopt dat UE. wat later zou hebben gereciteerd; nu komt het er ook zo mal in.’
Mijn tante zou gaarne, in dat ogenblik van verlegenheid, de gehele bronzen olifant den kop ingedrukt hebben. Maar er was niets aan te doen, en in blinde opgewondenheid ging hij voort met zijn
Ach, du lieber Augustin!
(meer…)

HILDEBRAND – CAMERA OBSCURA (24)
EERDERE AFLEVERINGEN

Er komen mensen op een kopje thee, om verder het avondje te passeren (3)

‘Juffrouw Mietje, nog niet een roomsoesje?’ vroeg mijn tante – ‘Jij ook niet, Koosje? Wel kind! wat heb ik je in lang niet reis hier gezien. Het heugt me nog dat je met Pieter speelde. Ja, kleine kinderen worden groot, Koos!’
‘Dat zeg ik zoo dikwijls,’ zei mejuffrouw van Naslaan. ‘Waar blijft de tijd? En ik zeg maar, hoe ouder dat je wordt, hoe meer de tijd vliegt; maar je jongen jaren, kind! zeg ik alle dag tegen Koosje, leer dat van mij, die komen nooit weerom.’

‘En dat zijn van die dingen,’ klonk het van den schoorsteen, uit den mond van den heer van Naslaan, met plechtige langzaamheid en afgebroken door het statig uitblazen van tabaksrook: ‘dat zijn van die dingen, mijn goede vriend! – (p’hoe), die u – (p’hoe) en mij – (p’hoe) en een ander – (p’hoe, p’hoe) ongelukkig maken. En onze voorvaderen,’ – hier nam hij de pijp uit de mond, om er den derden knoop van mijn ooms rok onder ’t spreken onderscheidene kleine tikjes mee te geven – ‘onze vaderen… ik vraag je of ze der zoo veel slechter aan waren dan wij? – onze vaderen, mijnheer! hielden zich met die dingen niet op.’
‘Neen!’ verklaarde mijn oom, in edele opgewondenheid een verse pijp stoppende, ‘dat waren andere mensen! die wisten – Piet, geef me ’t komfoortje reis aan – die wisten handen uit de mouw te steken, al zeg ik ’t zelf; – en wat ik altijd zeg – ze pasten op er tijd. Mijn vader was altijd ’s morgens kwartier voor zessen gekleed en geschoren – kom daar nú reis om!’
En zijn pijp op het vuur zettende, spande hij een schrikkelijke kracht in om haar ineens aan te trekken, en ze daarop omkerende, en een mondvol rook tegen den kop blazende, herhaalde hij, door de inspanning half uit zijn adem: ‘Kom daar nú reis om!’
(meer…)

HILDEBRAND – CAMERA OBSCURA (23)
EERDERE AFLEVERINGEN

Er komen mensen op een kopje thee, om verder het avondje te passeren (2)

Wij laten haar, enigszins vermoeid van al de bereddering, plaats nemen om thee te zetten, en slaan terwijl onze ogen op Pieter Jr., die juist binnentreedt. Ook hij ligt onder zijn, wat de zeelieden noemen, beste tuig. Hij is (ik moet het zeggen) volmaakt naar de mode gekleed; een zwarte pantalon met souspieds, een zwart satijn vest, een blauwe rok met glimmende knopen; en toch ziet hij er infaam ouderwets uit. Want de pantalon is zo kort, en de souspieds zijn zo lang, en het vest is zoo laag uitgesneden, en zoo wijd om het midden; en de rok is zoo smal van kraag en zoo breed van rug; en waarom verstokt hij zich nu om zich met een bruine stropdas te willen uitzonderen, in plaats van een zwarte om te hebben, als alle fatsoenlijke mensen?
Oom kijkt een paar malen op zijn horloge, om aan te merken dat Ds. S. het geweldig lang moet maken. Dit is, in ’t voorbijgaan gezegd, de enige reden, waarom Petrus Stastokius Sen. nooit diaken of ouderling heeft willen worden, omdat hij alsdan genoodzaakt zou zijn geweest, op zijn beurt, ook bij de predikanten te kerk te gaan, die niet als hij, lieden van de klok waren.
Het duurt evenwel niet lang of een bescheiden belletje kondigt de aankomst van de eerst verschijnende gast aan. Wij zullen hem en al de verdere hun jassen en mantels laten afdoen en in handen stellen van Keesje, die van avond bijzonder verlof heeft om later in ’t Huis te komen; hun vervolgens pijpen laten stoppen, en complimenten maken over ‘de zorg’; hen daarna een uurtje laten praten over ’t weer, over de kou in de kerk, over het verkieselijke van een open haard boven een ‘toe kachel’, over den stand der fondsen, over het werk van de dames, en over de laatste verkoping van huizen en het laatste plan van de stedelijke raad om een brug te leggen over een water, waarover reeds voor tien jaren een brug is nodig geweest; om u daarna op eens midden in ’t gezelschap binnen te leiden en u al zijne leden in hunne grootheid te laten aanschouwen. Gij kunt ondertussen zelf een verse pijp stoppen.
(meer…)

HILDEBRAND – CAMERA OBSCURA (22)
EERDERE AFLEVERINGEN

Er komen mensen op een kopje thee, om verder het avondje te passeren (1)

Des zondagavonds was de tuinkamer in haar schitterendste pracht. Ik zal pogen er u een flauw denkbeeld van te geven. Verbeeld u een ruim vierkant vertrek, met een vierkante tafel in het midden, waar het vierkante groene kleed van is afgenomen en vervangen door een vierkant zilveren theeblad, waarop een degelijk ouderwets porselein theeservies prijkt, lange lijzen met zes merken. Daaromheen staan vijf stoelen geschikt met hoge ruggen en zittingen van groen gebloemd trijp. Men maakt dat tegenwoordig zoo goed niet meer. Als men onder de tafel kijkt, ziet men als twintig vurige ogen, vanwege vier stoven; de vijfde vonkelt niet, het is een stenen. Daaraan, en aan de plaatsing van het theegoed, en aan den verlakten ketel, die naast den stoel staat, ken ik de plaats van mijn eerzame moei. Midden op de tafel staat een dierbaar pronkstuk. Het is een verbazend grote bronzen lamp, die door een olifant getorst wordt, in wiens voetstuk een speelwerk verborgen zit. Bij deze bijzondere gelegenheid ligt er, reeds vóór November, een netgebouwd turfvuurtje in de helder gepolijste haard; het is alleen maar opdat er met schik stoelen omheen zouden kunnen worden gezet, voor de heren. De smalle marmeren schoorsteenmantel is versierd met een pendule, voorstellende een negerslaaf met witte ogen, rode neusgaten, en gouden voorschoot, die op een ongedwongen wijze den arm om een wijzerplaat slaat; en aan de beide kanten, met twee vaasjes met gekleurde bloempjes onder stolpjes, zo poppigjes en zo kleintjes, dat men ze voor de pasgeboren kindertjes houden zou van die grote stolp met opgezette vogels, die tegenover den schoorsteen, op een bruinhouten tafeltje met één lade, pronkt. Het schoorsteenstuk vertoont in stukadoorswerk van een aangename partij weverskammen, weversspoelen en weversklossen, in een luchtige strik bijeengehouden en half begraven onder witsellagen van onderscheidene formatie.
(meer…)

HILDEBRAND – CAMERA OBSCURA (21)
EERDERE AFLEVERINGEN

Het diakenhuismannetje vertelt zijn historie (3)

‘Neen!’ – zei hij, uit het droef gepeins, waarin zijn eigen laatste woord hem gestort had, oplevende: ‘maar hij is er achter gekommen dat ik et had. Zijn kreb staat naast mijn kreb. Of ie et gezien het as ik me uitkleedde, of as ik me ankleedde, of toen ik ziek was, of dat ik er hardop van gedroomd heb, ik weet et niet. Ik zou wel haast zeggen dat ik er van gedroomd had; want ik denk er altijd om. – Verleden dinsdag had et de hele voormiddag geregend, as meheer wel weten zel. Klaas had geen cent opgedaan. Het was te slecht weer; de jongens hielden zich niet met hem op. Zen zakduiten waren ook weg, en hij had razenden trek om na de Vette Vadoek te gaan. “Kees,” zeid’ie na den eten, “leen me zes centen.” “Klaas,” zeg ik “dat doei ik niet; want je verzuipt ze toch maar.” “Kees,” zeid’ie, “ik mot ze hebben,” zeid’ie. Ik zeg: “Nou je krijgt ze niet, hoor!” “Weetje wat,” zeid’ie, “Kees,” zeid’ie, “as je ze me niet geeft, zei ik an de’ Vader zeggen, wat je onder je hemd hebt,hoor!” Ik besturf as ‘en doek, en gaf ‘em de zes centen. Maar ik zeid’er bij: “Klaas, je bent een schurk!” Dat zei ik. Of ie daar toen toch kwaad om geworden is, kan ik niet zeggen; maar gisteren mot ie dronken geweest zijn, en toen de suppoosten ‘em ’t blok andoen lieten, het ie as ‘en gek geschreeuwd en gezongen: “Kees het geld! Kees het geld! Onder zen hemmetje het ie geld!” de broers vertelden ’t me, toen ik in ’t Huis kwam. Ik was as ‘en dooie. We gingen na’ de mannezaal en kleedden ons uit. Klaas lag er al en snurkte as ‘en os. Toen ze allemaal sliepen, stak ik me hand onder me hemd om et zakkie weg te nemen en, as ik kon, in ’t strooi van me bulster te verstoppen. Maar eer ik et los had, daar ging de deur ope’, en de Vader kwam op de zaal met ‘en lantaren. Ik viel achterover op me kussen met et geld in me hand, en tuurde as ‘en gek mens na’ de lantaren. Ieder stap, die de Vader dee, voelde ik op me hart. “Kees,” zeid’ie, over me heen bukkend: “je heb geld; je weet wel dat je dat hier in ’t Huis niet verstoppen mag;” en meteen trok ie ’t uit me hand. – “’t Is voor een doodhemd,” stotterde ik, en viel op me knieën in de krib – maar ’t holp niet. “We zellen ’t voor je bewaren,” zei de Vader, en maakte het zakkie ope’, en telde het geld bedaard. Mijn eigen ogen hadden et niet gezien sunt ik et er in genaaid had; dat was dertig jaar geleden; et was mijn, eigen, lief, begrafenisgeldje. “Ik zweer je dat ik er niets voor doen zel,” huilde ik, “dan me eerlek laten begraven.” – “Daar zellen we zelf wel voor zorgen,” zei de Vader; en weg ging ie met et geld en met de lantaren. “Klaas,” riep ik hem na, “het et je verteld, omdat ie…” maar wat holp het of ik gezeid had, omdat ie ‘en lap is! wat holp et of ik hem verteld had dat Klaas alle dag na’ de Vette Vadoek ging? Ik had er me geld niet mee weerom. Den hele nacht heb ik geen oog toegedaan. – Et is wat te zeggen!’
(meer…)

HILDEBRAND – CAMERA OBSCURA (20)
EERDERE AFLEVERINGEN

Het diakenhuismannetje vertelt zijn historie (2)

‘Het is,’ zei Keesje, ‘in ’t geheel geen man. ’t Is een dwerg, meheer! Een dwerg, zo waar as ik hier voor je sta. Je kent er mee in een spul reizen. Maar ’t is een kwaad kreng. Ikken hem goed.’
Ik wenste hartelijk naar wat meer orde in de berichten van Keesje.
‘Hij is uit het Huis,’ hernam hij na een ogenblik zwijgen: ‘hij loopt over straat as ‘en gek. Hij wint geld met zen bochel. Als er ‘en school uitgaat, leggen de jongens centen bij mekaar, en laten Klein Klaasje dansen. Dan springt ie om een stok net as zo’n aap, en dan maakt ie zijn bochel wel eens zo groot. Ik heb geen bochel, meheer!’ liet hij er met een zucht op volgen.
Terecht begreep ik dat Keesje minder jaloers was van den bochel dan van diens geldige vrucht.
‘Ik wou,’ ging hij op een treurige toon voort, de rok een veel harder streek met de schuier gevende, dan voor laken van negen gulden dienstig was; ‘ik wou dat ik een bochel had. Ik zou nies uitvoeren; ik zou centen krijgen; ze zouen om me lachen… Maar ik zou niet drinken,’ zei hij, eensklaps van toon veranderende. En den volzin omkerend, voegde hij er, zeer bedaard de rok van de knaap nemend en hem opvouwend, nog eens bij: ‘Drinken zou ik niet.’
‘Keesje,’ zei ik, ‘toen je de tuin doorkwam, en toen ik je aansprak, was je bedroefd, en nu lijk je wel wat boos te zijn; ik zie je liever bedroefd!’
De oude ogen schoten weer vol tranen; hij stak zijn dorre handen naarmij uit; ik vatte ze, toen hij ze, beschaamd over zijn gemeenzaamheid, terug wilde trekken, en liet ze niet dan na een bemoedigend drukje varen.
(meer…)