DE RONDE VAN ITALIË

Dino Buzzati (San Pellegrino, 16 oktober 1906 – Milaan, 28 februari 1972) was een Italiaans schrijver die met zijn romans, korte verhalen en poëzie enige internationale bekendheid verwierf. Zijn belangrijkste boek was Il Deserto dei Tartari (1940), dat in 2006 als De woestijn van der Tartaren in het Nederlands verscheen. Toen hij nog maar 22 jaar oud was, kwam hij in dienst van Corriere della Sera, een dagblad dat hij tot zijn overlijden trouw zou blijven. Hij was er eerst oorlogscorrespondent, daarna speciaal verslaggever en kunstcriticus. Bruno Buzzati werd in 1949 als compleet sportleek gevraagd een verslag te geven van de Giro. Hij zou over de rittenkoers 25 verslagen schrijven, waarbij het accent niet zozeer lag op het verloop van de koers, maar waarin de verslaggever vooral oog had voor al die zaken die de “echte” sportjournalist over het hoofd ziet. Pas in 1981 zouden zijn verslagen worden gebundeld in dit boek, in 1983 kwam er een Nederlandse vertaling op de markt die in 2010 aan de vijfde druk toe was. Buzzati’s verslag over de Giro van 1949 was een van de hoogtepunten uit zijn journalistieke carrière, maar ook een van de mooiste sportboeken die ooit werden uitgegeven.

De Giro van dat jaar was in wezen een tamelijk saaie koers en was tegelijkertijd ook een van de meest legendarische edities van de Italiaanse wielerronde. Dat laatste was aan twee zaken te wijten. Het eerste betrof het gegeven dat de Giro een beslissende krachtmeting was tussen de oude meester Gino Bartali en het opkomende talent Fausto Coppi. Bartali (1914-2000) had vanwege de intense belijdenis van zijn geloof fraaie bijnamen als De Zwijgzame, De Vrome, De Monnik en De Mystieker. Hij won de Giro in 1936, 1937 en 1946, deed in 1938 niet mee, werd tweede in 1939 en 1947, finishte als achtste in 1948 en als negende in 1940. In de jaren 1941 tot en met 1945 werden uiteraard geen Giro’s verreden. Hij had in 1938 en 1948 meegedaan aan de Tour de France en beide keren gewonnen. De opvallend slechte klassering in 1940 was te wijten aan zijn toenmalige knecht Fausto Coppi, die tegen alle stalorders in ten aanval was getrokken en daarna Bartali min of meer dwong defensief te koersen. Knarsetandend moet Bartali hebben toegekeken hoe zijn jeugdige knecht de Giro ging winnen. Bij aanvang van de Giro van 1949 was de dan al 35-jarige Bartali de oude kampioen voor wie de jaren gingen tellen.

Coppi (1919-1960) was in 1949 de nieuwe kampioen, die de oude meester Bartali definitief van de troon moest stoten. Hij zou in latere jaren de bijnaam Il Campionissimo krijgen, de kampioen der kampioenen. Hij won dus in 1940 de Giro, waarin hij als knecht van Bartali debuteerde. In 1947 won hij voor de tweede maal, na in 1946 als tweede te zijn geëindigd. In 1948 had hij de strijd moeten staken. Een Tour de France had hij bij aanvang van de Giro nog niet gereden, dat zou hij later dat jaar voor het eerst doen (en er zegevieren). Als op 21 mei 1949 de Giro in Palermo van start gaat is Bartali de renner met een indrukwekkend palmares, Coppi is duidelijk de man in opkomst. Deze Giro moest de verwachte aflossing van de wacht van de beide kampioenen geven. Met grote overmacht zal Coppi de overwinning voor zich opeisen door in twee etappes ten aanval te gaan en alle concurrenten op grote achterstand te zetten. In de elfde etappe reed hij Bartali op een achterstand van bijna zeven minuten. In de zeventiende etappe bouwde hij een voorsprong op van bijna twaalf minuten, door vroeg in de loodzware etappe met vijf cols van de hoogtse categorie alleen in de aanval te gaan. Bij elke passage kreeg Coppi bovendien een minuut bonificatie, zodat hij op het eind van de dag een voorsprong van 23.20 minuten op Bartali had opgebouwd. Van deze twee etappes doet Buzzati wel uitgebreid verslag. In de rest van de verslagen let hij vooral op de bijzaken, op een onnavolgbare manier.

Buzzati volgde het koersverloop met stijgende bewondering voor de prestaties van de renners, eigenlijk nog meer voor de knechten die ver in de achterhoede finishten dan voor de kampioenen die hun krachten bewaarden voor een paar zorgvuldig uitgekozen dagen. Hij bewonderde alle tienduizenden toeschouwers die zich zoveel inspanningen getroosten om de renners te zien, al is het maar een glimp. Hij had aandacht voor de schoonheid van het Italiaanse landschap, voor de ruwheid van de bergen die de renners moeten beklimmen en voor de stilte van de vele dorpjes die voor een keer uit een eindeloze slaap werden gehaald. Met al die uitgebreide sfeerbeschrijvingen en summiere wedstrijdverslagen liet Buzzati een Giro tot leven komen die meer was dan een wielerwedstrijd, maar voor de anonieme masse een bron van hoop en vergetelheid, zo vlak na de oorlog. Een groot meesterwerk voor een uiterst bescheiden prijs.

.
De Ronde van Italië
Door Dino Buzzati
Jaar: 2010
Pagina’s: 182
Uitgever: Amstel Sport
Prijs: € 10,00
ISBN: 978-90-482-0052-8
.
.
.
.
.