DE JOFFERS

25e HINK-STAP-SPRONG DOOR DE TIJD

De Amsterdamse Joffers is de aanduiding voor een groep kunstenaressen die aan het eind van de 19e eeuw studeerden aan de Rijksakademie van beeldende kunsten in Amsterdam. De schilderessen raakten bevriend en exposeerden samen. Tot de Amsterdamse Joffers behoorden Lizzy Ansingh, Marie van Regteren Altena, Helena Elisabeth Goudeket, Suze Robertson, Coba Ritsema, Ans van den Berg, Jacoba Surie, Nelly Bodenheim, Betsy of Betsie Westendorp-Osieck en Jo Bauer-Stumpff. De groep had onder andere les van professor August Allebé. Het was de kunstcriticus Albert Plasschaert (1874-1941) die in 1912 de term Amsterdamse Joffers voor het eerst gebruikte in een tijdschriftartikel. Lizzy Ansingh voerde een jarenlange correspondentie met Plasschaert. De vrouwen muntten uit in het schilderen van portretten, stillevens en genrevoorstellingen in een laat-impressionistische stijl. De vriendinnen behoorden ook tot de Amsterdamse kunstkringen Arti et Amicitiae en Sint Lucas. De kunstenaressen kregen vooral belang als rolmodel voor andere kunstenaressen, niet alleen voor jongere tijdgenoten, zoals Helena Elisabeth Goudeket (1910-1943), door de Duitsers vermoord in Sobibór, maar met name voor kunstenaressen vanaf de jaren zeventig van de twintigste eeuw.

Boven: De Amsterdamse Joffers: Ritsema, Surie, Osieck, Ansingh, Van den Berg, Van Regteren-Altena en Bodenheim.
Onder: De Amsterdamse Joffers bezocht door Koningin Juliana bij de tentoonstelling ‘Vrouwen schilderen’ (1955) Tijdens de theepauze onderhoudt zij zich met de 6 nog in leven zijnde Amsterdamse Joffers Jacoba (‘Coba’) Surie (1879-1970), Maria Elisabeth Georgina (‘Lizzy’) Ansingh (1875-1959), Johanna (‘Jo’) Bauer-Stumpff (1873-1964), Marie Engelina (‘Marie’) van Regteren Altena (1868-1958), Jacoba Johanna (‘Coba’) Ritsema (1876-1961) en Johanna Elisabeth (‘Betsy’) Westendorp-Osieck (1880-1968).
Geheel onder, vlnr Coba Ritsema, Jacoba Surie, Betsy Westendorp-Osieck, Lizzy Ansingh, Ans van den Berg en Marie van Regteren-Altena, onderweg naar de Hr. Ms. kruiser ”Sumatra”, waarvoor de Joffers zes schilderijen maakten om de kapiteins”hut” op te sieren.